Zelfs vanuit de ruimte is het duidelijk te zien: de eindeloze aaneenschakeling van kassen bij El Ejido (Murcia) vormt een witte vlek op satellietfoto’s. Deze wordt ‘El mar de plástico’ genoemd (de zee van plastic). Onder dat plastic groeien het hele jaar door groenten om supermarkten elders in Europa ook in de winter van verse groente te kunnen voorzien.
Oogst kwijt
Spanje levert zo’n 30 procent van de belangrijkste verse groente en fruitproducten aan Europese supermarkten. Volgens de Spaanse landbouwfederatie COAG is de productie met 30 procent gedaald en in de ergst getroffen gebieden gehalveerd. Er zijn landbouwers die hun hele oogst kwijt zijn. Dit wordt gevoeld. Zo zijn de prijzen voor sla bijvoorbeeld verdubbeld in Duitsland en verdrievoudigd in Finland. In Frankrijk zijn de courgettes zo’n vier tot vijf keer duurder dan normaal in het begin van het jaar. Volgens COAG zijn de prijzen gemiddeld met 17 procent gestegen als gevolg van de regen en de koufolf in januari.
Droevenis
NRC schreef het al in een artikel op 31 januari jl: ‘In de moestuin van Europa is de oogst een droefenis’. Volgens de Spaanse landbouwer Verdimed die broccoli, spinazie en bloemkool levert aan met name de Albert Heijn in Nederland, is het in de 32 jaar dat hij in het vak zit nog nooit zo erg geweest. In december kreeg het zuiden van Spanje te maken met zware regens, daarna werd het erg koud en viel er zelfs sneeuw. Iets wat uniek is voor een hoekje van het land waar de enige woestijn van Europa te vinden is. Aan het noodweer ging al een erg droge herfst vooraf, terwijl het dan meer zou moeten regenen.
Sla- en courgettecrisis
Vooral in Engeland merkt men het verschil. Er zijn al hashtags op internet als #lettucecrisis en #courgettecrisis. De krant Sun beweerde zelfs in een artikel van 5 februari dat Spanje stiekem grote voorraden groente achterhoudt en zwarte handel drijft met groente en fruit en dat het slechts om ‘het topje van de ijsberg gaat’. Een voorbeeld wordt opgevoerd dat 50 pond wordt gevraagd voor een krat met twaalf kroppen sla. Daarbij toont de krant foto’s van vol liggende schappen met ijsbergsla in Spaanse supermarkten en lege schappen in Britse winkels, waar op een A-viertje wordt toegelicht waarom er geen sla wordt verkocht. Het effect daarvan is ook weer dat mensen extra groenten gaan inslaan, wat de prijs weer verder opdrijft.
Zieltogend
Maar ook elders in Europa voelt men het mislukken van veel oogsten in Spanje. Veel groenten zoals broccoli, bloemkool, spinazie, tomaten, courgettes en paprika zijn in prijs gestegen. Het aanbod is flink gedaald en de vraag blijf hetzelfde. Dit in tegenstelling tot vorig jaar. Toen werd er in een zachte winter zoveel geproduceerd dat landbouwers er amper iets aan overhielden. Nu liggen vooral de velden met bladgroenten er zieltogend bij.
Extreme weersomstandigheden
Dat landbouwers niet meer echt van het weer op aan kunnen, helpt niet mee. Vaak spreken ze al prijzen en productiehoeveelheden af maanden voordat er geoogst wordt. Dan kan er nog wel eens iets tussenkomen. Zo werden in september vorig jaar in Andalusië, Murcia, Navarra, Extremadura en de oostkust (Levante) de hoogste temperaturen in 50 jaar gemeten. In december veroorzaakten de ergste regens sinds 70 jaar in Zuid-Andalusië, Murcia en Levante overstromingen en brachten ze schade aan diverse gewassen. Vervolgens werden Levante, Murcia en Navarra in januari 2017 getroffen door ongekende koude en de meeste sneeuwval sinds 35 jaar. Hierdoor leden telers en verwerkers ernstige verliezen voor broccoli, bloemkool, spinazie, courgette en artisjok, aubergine en romanesco. Voor broccoli en bloemkool zijn tekorten van 50 procent gerapporteerd.