Dit betekent niet alleen een politieke en juridische tegenslag voor de regeringspartijen PSOE en Unidas Podemos kunnen, maar ook een financiële.
De Spaanse regering probeerde de naleving van deze noodtoestanden, die later ongrondwettelijk werden verklaard, af te dwingen door een dwangelement toe te passen. Daarbij ging het om geldboetes van tussen de 600 en 30.000 euro voor de wie de opgelegde beperkingen overtrad. Bijvoorbeeld door de straat op te gaan toen dat niet was toegestaan, of op reis te gaan, feestjes of een bijeenkomst te organiseren met meer mensen dan toegestaan was.
Zo’n 1,4 miljoen boetes
Ondanks het feit dat de ambtenaren die deze sancties moesten opleggen, gezien de uitzonderlijke omstandigheden vrij welwillend tegenover de burgers stonden, werden gedurende de elf maanden van de twee alarmtoestanden bijna 1,4 miljoen boetes opgelegd. Het overgrote deel daarvan, tot 84% van het totaal, werd opgelegd tijdens de zwaarste noodtoestand, die van het voorjaar van 2020, tussen 14 maart en 21 juni van dat jaar. In die drie maanden hebben de verschillende veiligheidsdiensten 1.142.127 straffen opgelegd met de bijbehorende boetes de overgrote meerderheid voor het minimumbedrag, 600 euro. Dit was de periode met de strengste beperkingen; een situatie die zich niet eerder had voorgedaan in de maatschappij. Tijdens de eerste en ergste alarmtoestand is voor 1,15 miljard euro boetes opgelegd, waarbij de boetes in Baskenland en Catalonië, die hun eigen systeem voor het beheer ervan hebben, nog niet eens zijn meegerekend.
Tweede noodtoestand
De tweede alarmtoestand werd in de herfst uitgeroepen, toen er sprake was van een nieuwe golf van besmettingen na de versoepeling in de zomer en de Kerstperiode. Hoewel deze twee keer zo lang duurde als de eerste, van 25 oktober 2020 tot 9 mei 2021, werden veel minder boetes uitgedeeld: 220.296 in heel Spanje. De gegevens over deze sancties en de daaraan verbonden boetes zijn moeilijk te specificeren, aangezien de meeste ervan niet eens zijn verwerkt. Volgens gegevens van het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn aan het einde van de tweede alarmtoestand, van de bijna 1,4 miljoen boetes die sinds het begin van de pandemie zijn uitgeschreven, er iets meer dan 150.000 waren verwerkt. De gemiddelde boete bedroeg 732 euro.
Ongewisse
Bijna 90% van de mensen die beboet waren, bleven in het ongewisse totdat het Grondwettelijk Hof kort daarna beide alarmtoestanden nietig verklaarde in arresten van respectievelijk juli en oktober vorig jaar. En aangezien de boetes in het kader van dit wettelijke kader werden opgelegd, leidde deze verklaring automatisch tot de nietigverklaring van alle boetes die nog niet waren afgehandeld en de teruggave van de boetes die de burgers reeds hadden betaald. Zo publiceert het Staatsblad bijna dagelijks over grote aantallen van deze door de regering opgelegde sancties, die door het Grondwettelijk Hof zijn vernietigd, worden ingetrokken.