Else Beekman
In heel Spanje voeren steden een offensief tegen toeristische appartementen. De snelle groei van vakantieverhuur drijft de prijzen op, verstoort buurten en jaagt vaste bewoners weg. Daarom nemen gemeenten strenge maatregelen, van boetes tot volledige verboden.
Hier volgt een overzicht per grotere gemeente hoe bestuurders het aantal toeristische appartementen wil terugdringen.
Madrid: geen vakantieverhuur in woongebouwen
In Madrid wil het stadsbestuur onder burgemeester José Luis Martínez-Almeida toeristische appartementen voortaan uit woongebouwen verbannen. Met het nieuwe ‘Plan Reside’ worden alleen nog vergunningen gegeven als het appartement een eigen ingang op de begane grond of eerste verdieping heeft. In het historische centrum komen zelfs helemaal geen nieuwe vergunningen meer. Zo hoopt de stad de naar schatting 15.000 illegale appartementen terug te dringen en een geordend en legaal aanbod te creëren.
Valencia: moratorium op nieuwe vergunningen
Valencia koos voor een andere aanpak. Daar geldt sinds mei 2024 een moratorium op nieuwe vergunningen. Burgemeester María José Catalá wil voorkomen dat appartementen in voormalige winkelpanden de balans verstoren: maar liefst 95% van de legale toeristische appartementen zit in zulke ruimtes. De stad werkt nu aan regels om te zorgen dat toeristische verhuur maximaal 2% van de woningen per wijk beslaat. Ook moet 85% van de begane grond voor winkels behouden blijven.
Valencia haalt bezem door register van toeristische woningen
De regionale overheid heeft bovendien 11.000 appartementen uit het register gehaald. Om de regels te omzeilen, adverteren verhuurders hun woningen soms pas vanaf elf dagen, omdat de wet appartementen pas als toeristisch bestempelt als ze voor tien dagen of minder worden verhuurd.
Andalusië: beperkingen in verzadigde wijken
In Sevilla leidde de eerste beperkingen vorig jaar al tot 60 geweigerde vergunningen. De gemeente bereidt nieuwe maatregelen voor om ook andere wijken aan te pakken waar meer dan 10% van de woningen toeristisch wordt gebruikt. In bekende straten zoals Argote de Molina is inmiddels geen enkele vaste bewoner meer ingeschreven.
De Junta de Andalucía heeft bepaald dat gemeenten zelf beperkingen mogen opleggen, zolang die goed worden onderbouwd. In Málaga speelt een vergelijkbaar probleem: in luxe complexen zoals Torres de Martiricos is bijna een derde van de appartementen voor toeristen bestemd.
Toeristische woningen Málaga geweerd: 750 geschrapt
Catalonië: op weg naar volledig verbod
Barcelona zet de toon in Catalonië. Burgemeester Jaume Collboni kondigde aan dat de stad vanaf november 2028 geen enkele toeristische vergunning meer vernieuwt. Tot die tijd komen er ook geen nieuwe vergunningen bij. Daarnaast heeft Barcelona Airbnb gewaarschuwd dat het platform advertenties moet verwijderen of anders juridische stappen riskeert.
Balearen: geen nieuwe plekken meer
Op de Balearen wordt toeristisch verhuur al langer streng gecontroleerd. De eilanden hebben in totaal 412.000 toeristische bedden, waarvan 104.000 in appartementen. Het provinciebestuur heeft onlangs besloten dat er geen nieuwe plekken meer bij mogen komen in flatgebouwen. Ook zijn de boetes verhoogd tot wel 500.000 euro voor ernstige overtredingen. Verhuurders die hun woning alsnog weer voor vaste bewoning bestemmen, krijgen korting op hun boete. Op Ibiza investeert het eilandbestuur extra in inspecteurs die illegale toeristische appartementen moeten opsporen en beboeten.
Aragón: regels in de bergen
Ook in berggebieden groeien toeristische appartementen snel. In Aragón is het aanbod in tien jaar tijd vertwintigvoudigd. Vooral in de Pyreneeën, zoals in Jaca, gelden strenge eisen: toestemming van de Vereniging van Eigenaren of een aparte ingang. In dorpen als Aínsa en Canfranc mag maximaal 10% van de appartementen per gebouw toeristisch verhuurd worden. Zo hopen de gemeenten de bevolking vast te houden.
Baskenland: geen nieuwe vergunningen in dure wijken
San Sebastián is een van de duurste steden van Spanje, met huren rond 1.800 euro per maand. Daar geldt al sinds 2023 een moratorium op nieuwe vergunningen in drukke wijken. De stad wil de zones verder opsplitsen en toeristisch verhuur alleen toestaan waar de druk minder groot is. Ook op regionaal niveau werkt het Baskische parlement aan een wet die nieuwe vergunningen verbiedt in “gespannen gebieden”.
Galicië: sluitingen en forse boetes
Santiago de Compostela voert een harde lijn: alleen appartementen met een gemeentelijke vergunning mogen verhuren. Volgens de regels blijven er dan maar 66 legale woningen over. De gemeente heeft inmiddels boetes opgelegd tot 30.000 euro en meerdere sluitingsbevelen uitgevaardigd.
Extremadura: geen noodzaak tot beperking
In Extremadura is geen specifieke wet voor toeristische appartementen. Volgens de regering is er geen sprake van massatoerisme of grote druk op de woningmarkt. Voorstellen voor moratoria in steden als Cáceres en Mérida, waar het aandeel toeristische appartementen wel fors stijgt, zijn vooralsnog afgewezen.
Vanaf 3 april kunnen VvE’s in Spanje ongewenste vakantieverhuur tegenhouden