Het kunstwerk wordt deze maand uit een privécollectie te koop aangeboden op de gerenommeerde kunst- en antiekbeurs Feriarte in Madrid. Nadat het verdween in collecties van particuliere verzamelaars, werd decennialang lang niets meer van het kunstwerk vernomen. Nu het portret van Filips IV weer op de Feriarte te koop wordt aangeboden, overweegt de Spaanse overheid gebruik te maken van het zogenaamde voorkeursrecht.
Grote artistieke en historische waarde
Samen met het Museo del Prado wil de overheid met dit voorkeursrecht voorkomen dat het portret, dat van grote artistieke en historische waarde is, opnieuw uit Spanje verdwijnt. De Spaanse Raad van classificatie, taxatie en export van historisch erfgoed is van mening dat het kunstwerk niet opnieuw geëxporteerd moet worden. Op basis van informatie van het Prado, heeft de Raad het advies uitgebracht het kunstwerk in aanmerking te laten komen voor ‘bijzondere bescherming’. De huidige eigenaar, die anoniem wenst te blijven, heeft nog niets over de vraagprijs van het schilderij vrijgegeven.
Rubens, schilder en diplomaat
Peter Paul Rubens (1577-1640) schilderde het portret van Filips IV in 1628 en 1629. Hij maakte verschillende replica’s waarvan er een in De Hermitage in het Russische Sint-Petersburg hangt. Het originele portret heeft een immense artistieke waarde, maar zeker ook een historische. Rubens schilderde het werk op het hoogtepunt van zijn carrière. De Spaanse kunstschilder Diego Velázquez was op dat moment nog niet zo beroemd en gewild als Rubens. Rubens, die het werk van Velázquez erg waardeerde, raadde de Spanjaard aan naar Italië te reizen om zich daar verder te ontwikkelen als kunstenaar. Rubens was als diplomaat op verzoek van de Spaanse koning naar Madrid gekomen om informatie uit te wisselen over de vredesonderhandelingen tussen Spanje en de Nederlanden. Gedurende zijn verblijf verzocht Filips IV hem een portret te schilderen. Rubens schilderde Filips IV, die toen 23 jaar oud was, voor het eerst als een volwassen, majestueuze man. Het is niet honderd procent zeker of Rubens het portret in Madrid of in Antwerpen heeft geschilderd.
Rijke kunstverzamelaar of Spaans museum
Het schilderij verdween na Rubens’ dood in handen van rijke Engelse en Amerikaanse kunstverzamelaars. Binnenkort zal duidelijk zijn of het portret van Filips IV opnieuw verdwijnt van het publieke toneel, of dat het door iedereen bewonderd kan worden in een Spaans museum.