Judith Goeree
In Spanje hebben duizenden mensen zondag in Madrid deelgenomen aan een protest tegen het schrappen van de bescherming van de wolf. Onder het motto ‘Lobo vivo y protegido’ (De wolf leeft en moet beschermd worden) eisten demonstranten dat het dier op de lijst van beschermde soorten blijft.
Terugkeer van de jacht op de wolf via omstreden wetswijziging
In maart van dit jaar nam het Spaanse Congres een omstreden wijziging aan die de jacht op de Iberische wolf weer mogelijk maakt in het noorden van Spanje, ten noorden van de rivier de Duero. Opvallend is dat deze maatregel werd opgenomen als extra bepaling in een wet die oorspronkelijk bedoeld was om voedselverspilling tegen te gaan — een onderwerp dat inhoudelijk niets met natuurbeheer te maken heeft.
Via deze zogeheten “parlementaire truc” verloor de wolf zijn beschermde status in regio’s als Cantabrië, Asturië en Castilië en León, waar nu opnieuw op het dier mag worden gejaagd. De wijziging werd ingediend door de conservatieve Partido Popular (PP) en kreeg steun van onder meer Vox en de Baskische nationalistische partij PNV. De regering-Sánchez verzette zich ertegen, maar wist de stemming niet te winnen.
Grote opkomst bij protestmars
Volgens de organisatoren verzamelden zich zo’n 10.000 mensen in Madrid, terwijl de Spaanse overheid het aantal deelnemers op 1.500 schatte. De demonstratie in de Spaanse hoofdstad werd gesteund door meer dan 170 dieren- en milieuorganisaties, waaronder WWF, Ecologistas en Acción, PACMA en AnimaNaturalis.
Javier Luna van de dierenrechtenpartij PACMA sprak van “verraad door het Congres” en een “ecologische ramp”. Volgens milieuorganisaties tast de jacht op de wolf het ecologisch evenwicht aan, omdat het dier een sleutelrol speelt in het reguleren van wildpopulaties en het behoud van biodiversiteit. Politici van onder andere Alianza Verde, Podemos en Sumar waren ook aanwezig bij de demonstratie. Zij noemden de wetswijziging een “parlementaire truc” en waarschuwden dat wolven zelfs worden afgeschoten kort na het werpen van hun jongen.
Belang van bescherming volgens WWF
Volgens experts speelt de wolf een essentiële rol in het ecosysteem. Het roofdier zorgt onder meer voor het reguleren van populaties wilde zwijnen en herten. WWF benadrukt dat het doden van wolven geen structurele oplossing biedt voor conflicten met veehouders. In plaats daarvan pleit de organisatie voor preventieve maatregelen zoals kuddebescherming met herdershonden. Ook het gebruik van nachtkralen en schadevergoedingen bij aanvallen draagt bij aan gezond beheer. Zulke diervriendelijke strategieën zijn volgens WWF effectiever én duurzamer.
Niet alle wetenschappers delen echter het beeld dat de soort nog steeds intensieve bescherming nodig heeft.
Oproep tot evenwichtiger wolvenbeleid
Bioloog Juan Delibes de Castro stelt dat de Iberische wolf floreert. Tijdens een lezing in Asturië wees hij op een toename van ongeveer 26% sinds de laatste nationale telling van 2012–2014. In regio’s als Castilla y León en Cantabrië is het aantal roedels duidelijk gegroeid. Ook keren wolven terug naar gebieden waar ze jarenlang afwezig waren.
Delibes bekritiseerde het hardnekkige beeld dat de soort met uitsterven wordt bedreigd. Hij waarschuwde voor een gepolariseerd debat waarin emoties de overhand nemen. Hij pleit voor een beheerstrategie die zowel de ecologische waarde van de wolf als de belangen van plattelandsgemeenschappen respecteert.
Europese en nationale versoepeling
De versoepeling van de wolvenbescherming in Spanje komt niet uit het niets. In december 2024 besloot de Raad van Europa al om de beschermingsstatus van de wolf op Europees niveau te verlagen van ‘streng beschermd’ naar ‘gewoon beschermd’. Die beslissing leidde tot stevige kritiek van wetenschappers en natuurorganisaties.
Spanje speelt hier nu op in met twee recente wetswijzigingen die de bescherming van de Iberische wolf verder uithollen. Ten eerste werd vastgelegd dat wolven in het zuiden van het land automatisch van de beschermingslijst worden gehaald zodra de EU de soort officieel minder strikt beschermt. Ten tweede mogen regio’s voortaan uitzonderingen op het jachtverbod toestaan op basis van economische motieven, zoals schade aan landbouw of vee. Concreet betekent dit dat jacht geoorloofd is als de aanwezigheid van wolven de ‘efficiëntie van het productiesysteem’ in gevaar brengt.
Oproep aan de Spaanse regering
Tegen deze achtergrond eisen de demonstranten dat:
- de wolf opnieuw wordt opgenomen in de Spaanse lijst van beschermde soorten (LESPRE),
- Spanje zich houdt aan de Europese habitatrichtlijn,
- en dat regionale overheden stoppen met het toestaan van jacht op basis van lokale druk.
WWF kondigde aan juridische stappen te blijven ondernemen tegen de versoepelingen. De organisatie pleit voor structurele, diervriendelijke maatregelen om conflicten tussen veehouders en wolven te voorkomen.
Bronnen: El País, Huffington Post
Andalusië zet zeewier in als mest voor duurzame landbouw