Judith Goeree
Vijf jaar na de Brexit hebben Spanje en het VK in Brussel een historisch akkoord bereikt over de grens tussen Gibraltar en Spanje. Het akkoord regelt het vrije verkeer van personen en goederen en maakt na jaren van onderhandelen een einde aan de fysieke grenscontroles tussen Gibraltar en het Spaanse vasteland.
Vrij verkeer zonder barrières
De overeenkomst maakt het mogelijk dat personen en goederen zich vrij kunnen verplaatsen tussen Gibraltar en het Spaanse vasteland. Daarmee verdwijnt de ‘verja’ – het fysieke grenshek – dat sinds decennia symbool stond voor de scheiding. Gibraltar wordt in de praktijk onderdeel van de Schengenzone, waardoor de Spaanse politie voortaan verantwoordelijk is voor paspoortcontroles op de luchthaven en in de haven van Gibraltar.
Daarnaast wordt er een gezamenlijke douaneregeling opgezet om de invoer van goederen soepel te laten verlopen. Dit is vooral belangrijk voor de bevoorrading van Gibraltar, dat voor veel producten afhankelijk is van Spanje. Voor toeristen en zakenreizigers betekent het akkoord een verbetering: minder administratieve belemmeringen en kortere wachttijden.
Politiek en economisch belang
Dagelijks steken ongeveer 15.000 mensen de grens over tussen La Línea de la Concepción en Gibraltar. Het zijn vooral grensarbeiders die er passeren. Voor hen betekent het akkoord vooral meer rust: geen gedoe meer bij de grens, minder papierwerk en eindelijk duidelijke afspraken. De economie van de omliggende regio Campo de Gibraltar is sterk afhankelijk van deze grensdynamiek. Minister van Buitenlandse Zaken José Manuel Albares sprak van “een historisch moment dat stabiliteit en welvaart brengt voor duizenden mensen aan beide zijden van de grens.”
Geen verandering in soevereiniteit
Het akkoord verandert niets aan de soevereiniteit van Gibraltar. Het gebied blijft Brits, en elke toekomstige wijziging in status moet de instemming hebben van Gibraltar zelf. Wel komen er gezamenlijke teams van Spaanse en Britse grensautoriteiten die toezicht houden op de toegangscontrole. Deze teams zullen volgens een vergelijkbaar systeem werken als in internationale treinstations zoals de Eurostar.
Akkoord moet nog worden geratificeerd
Hoewel het politieke akkoord nu gesloten is, moeten de nationale parlementen van Spanje en het VK, evenals de EU, het nog formeel goedkeuren. Toch spreken alle betrokken partijen – waaronder de EU, het VK, Spanje en Gibraltar – van een doorbraak die een langdurige periode van onzekerheid afsluit.
Llanito: de fascinerende taal met een mix van Spaans en Engels in Gibraltar