Het huurplafond zal met name buitenlandse investeringsmaatschappijen treffen, die verantwoordelijk worden gehouden voor de hoge huurprijzen. Minister van sociale zaken Ione Belarra, lid van de linkse Podemos-partij die het wetsvoorstel wil uitvoeren, zegt tegen de Financial Times dat het de onevenwichtigheden zal corrigeren in een sector die meer dan tien jaar geleden is veranderd door de financiële crisis in de eurozone en de komst van institutionele fondsen. Die fondsen vonden in Spanje een niche door te speculeren op de huizenmarkt. Zo is het investeringsfonds Blackstone nu de grootste huurwoningeigenaar in Spanje.
“Met de nieuwe wet kunnen ze nog zaken blijven doen in Spanje, maar niet tegen elke prijs”, aldus Belarra die toevoegd: “niet voor de prijs dat er huisuitzettingen zijn, of dat mensen meer dan 30% van hun inkomen aan huur moeten betalen.”
De maatregel zal dus vooral Blackstone treffen. Met 30.000 huizen in portefeuille is het de grootste verhuurder in Spanje. In het wetsvoorstel komt ook een verbod te staan om nog langer sociale huurwoningen te verkopen aan investeerders. Na de kredietcrisis is dat in veel regio’s in Spanje gebeurd.
In 2013, toen lokale autoriteiten probeerden hun rekeningen in evenwicht te brengen na de financiële crisis, kocht Blackstone 1.860 appartementen van de gemeente Madrid voor 129 miljoen euro. Ze maken nu deel uit van de portefeuille van 5 miljard euro van de groep in Spanje, waaronder hotels en kantoren.
Vóór de crisis was de economie in Spanje sterk afhankelijk van de bouwsector, die op zijn beurt het bankwezen, de arbeidsmarkt en zelfs de openbare rekeningen een boost gaf. Met de crisis werd het verstrekken van hypotheken drastisch teruggeschroefd en raakten honderdduizenden mensen hun huis kwijt.
Geconfronteerd met deze situatie namen burgers hun toevlucht tot huren, waardoor een trend werd omgebogen waarin het eigendom al tientallen jaren was toegenomen, hoewel eigenaren nog steeds meer dan driekwart van de woningen vertegenwoordigen. Door de toegenomen vraag zijn de kosten gestegen. Volgens de berekeningen van adviesbureau EY is de gemiddelde huur de afgelopen vijf jaar met meer dan 40% gestegen, ondanks het feit dat deze tijdens de pandemie is gedaald.
De aanhangers van Podemos en voorstanders van de nieuwe wet, wijzen op de hoge jeugdwerkloosheid in Spanje van ruim 30% en dat meer dan de helft van de jongeren tussen de 25 en 29 jaar bij hun ouders blijft wonen.
Een van de maatregelen zou de autonome gemeenschappen in staat stellen om grote eigenaren – die met meer dan 10 woningen – te dwingen de huren te beperken in gebieden waar de huren ruim boven de inflatie zijn gestegen. De wetgeving zou regio’s ook in staat stellen fiscale stimuleringsmaatregelen toe te passen voor kleinere huiseigenaren om de huurprijs te verlagen of boetes op te leggen om te voorkomen dat woningen leeg komen te staan.