Spanje op weg naar goedkeuring medicinale cannabis vóór zomer 2025

door Judith Goeree
cannabis

Na jarenlang wachten lijkt Spanje eindelijk op weg naar de regulering van medicinale cannabis. Als alles volgens plan verloopt, zou het Koninklijk Besluit dat het gebruik van cannabis voor medische doeleinden reguleert, nog voor de zomer van 2025 kunnen worden goedgekeurd. Hoewel patiënten deze stap toejuichen, zijn er ook kritische geluiden over de beperkte en conservatieve opzet van het programma.

Wat houdt het voorstel in?

Het Spaanse ministerie van Volksgezondheid heeft een ontwerp van het Koninklijk Besluit naar de Europese Commissie gestuurd, zoals vereist door de Europese regelgeving. Brussel heeft drie maanden om te reageren op het voorstel. Zodra een positief antwoord binnen is, zal de Raad van State advies geven en kan de regering het besluit goedkeuren. In totaal kan dit proces maximaal vijf maanden duren.

Het Koninklijk Besluit regelt specifiek de “verstrekking van gestandaardiseerde magistrale bereidingen van cannabis voor therapeutische doeleinden.” Hiermee sluit Spanje het gebruik van cannabisbloemen en zelfteelt uit. In plaats daarvan ligt de focus op magistrale bereidingen, zoals cannabisoliën, en twee reeds bestaande medicijnen.

Mag je in Spanje zelf cannabis telen?

In Spanje mag je in principe cannabis telen voor eigen gebruik, zolang dit beperkt blijft tot privégebruik en niet bedoeld is voor verkoop of distributie. Dit valt echter binnen een juridische grijs gebied. Zelftelers mogen alleen telen op privéterrein dat niet zichtbaar is voor het publiek. Het bezit en gebruik van kleine hoeveelheden cannabis voor persoonlijk gebruik wordt over het algemeen gedoogd, maar commerciële productie of verkoop is illegaal.

Het huidige voorstel voor medicinale cannabis sluit echter expliciet zelfteelt voor medische doeleinden uit. Dit betekent dat patiënten voor toegang tot cannabisproducten afhankelijk zullen zijn van apotheken en de beperkte regelgeving.

Voor welke aandoeningen wordt het toegestaan?

Het gebruik van medicinale cannabis zal uitsluitend worden toegestaan als laatste redmiddel, wanneer conventionele behandelingen niet effectief blijken. De aandoeningen waarvoor het wordt goedgekeurd zijn:

  • Spasticiteit bij multiple sclerose;
  • Ernstige vormen van therapieresistente epilepsie;
  • Misselijkheid en braken door chemotherapie;
  • Chronische therapieresistente pijn;
  • Andere aandoeningen waarvoor wetenschappelijk bewijs bestaat van de therapeutische voordelen van cannabis.

Het ministerie geeft aan dat deze lijst kan worden uitgebreid op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten.

Beperkingen en kritiek

Hoewel de regulering als een historische stap wordt gezien, is er veel kritiek vanuit patiëntenorganisaties en experts. Zo mogen alleen medisch specialisten cannabis voorschrijven en kan het uitsluitend worden verstrekt via ziekenhuisapotheken. Dit maakt het voor veel patiënten minder toegankelijk. Bovendien is het gebruik van cannabisbloemen, die in andere landen wel zijn toegestaan, uitgesloten.

“Het programma is te beperkt en mist ambitie,” stellen vertegenwoordigers van het Observatorium voor Medicinale Cannabis in Spanje. Ze benadrukken dat cannabis niet alleen een krachtig ontstekingsremmend middel is, maar ook voordelen biedt bij aandoeningen zoals fibromyalgie, Parkinson en Alzheimer.

Een lange weg naar erkenning

De goedkeuring van medicinale cannabis in Spanje is het resultaat van jarenlange strijd door patiëntenorganisaties en burgerbewegingen. Hoewel er eerder al voorstellen van politieke partijen zoals Podemos en Ciudadanos waren, stuitten deze telkens op weerstand, met name van de socialistische partij PSOE. Pas in 2021 gaf het parlement groen licht voor een verkennend onderzoek naar buitenlandse programma’s. Dit markeerde het begin van het huidige proces.

Wat betekent dit voor Spanje?

Met de goedkeuring van dit besluit voegt Spanje zich bij een groeiend aantal landen waar medicinale cannabis wordt toegestaan. Hoewel het programma beperkt is, betekent dit een belangrijke doorbraak voor duizenden patiënten die jarenlang geen toegang hadden tot deze behandeling. Voor hen betekent het een eerste stap naar erkenning en toegang tot nieuwe mogelijkheden.

Patiënten blijven echter aandringen op meer inclusieve regelgeving en een breder toepassingsgebied. Voor nu biedt de aanstaande regulering in ieder geval een sprankje hoop voor velen die al jaren wachten op verandering.

Lees ook: Dit zijn de Spaanse regio’s met het hoogste cannabis-, alcohol- en tabaksgebruik