De effecten van klimaatverandering zijn overal voelbaar, maar lijken nu in Spanje wel erg dichtbij te komen. Naast stijgende temperaturen voorspellen Spaanse wetenschappers ook dat de regenval in grote delen van het land flink zal veranderen. Waar de ene regio kampt met toenemende droogte, krijgt een andere juist te maken met hevigere stortbuien.
Volgens Roberto Serrano-Notivoli, klimaatonderzoeker aan de Universiteit van Zaragoza, zal de neerslag vooral in korte, intense buien vallen. Deze voorspellingen staan beschreven in het eind september verschenen boek Cambio Climático en España. De verwoestende gevolgen van de recente DANA zijn een voorbeeld van de ‘intense gebeurtenissen’ waar Serrano-Notivoli op wijst in dit boek van ruim 800 pagina’s waaraan vijftig experts hebben deelgenomen. En het meest zorgwekkende is dat deze ‘grotere hevigheid van buien’ in korte tijd zal toenemen ‘naarmate de 21e eeuw vordert’.
Meer droogte, hevigere regenbuien
De regio’s langs de Middellandse Zee en in het zuiden van Spanje moeten rekening houden met een flinke afname van neerslag, vooral in de lente en zomer. In sommige gebieden kan dit oplopen tot een afname van 40%. Tegelijkertijd voorspellen experts dat de regen die valt, steeds vaker in korte, hevige buien naar beneden komt. Deze toename in hevigheid van intense regenval zal naar verwachting nog versterken naarmate de 21ste eeuw vordert. Dit betekent dat Spanje niet alleen droger wordt, maar ook te maken krijgt met extremere weersomstandigheden.
Meer DANAS, meer problemen
De opwarming van de Middellandse Zee is een van de zorgwekkendste aspecten van klimaatverandering. “Het beïnvloedt de vorming en intensiteit van stormen”, zegt Serrano-Notivoli. “Sinds 2010 zien we een stijging van 10% in dit soort hevige stormen, vooral langs de mediterrane kust. Waar er voorheen drie keer per jaar sprake was van stortbuien en schade, zijn dat er nu al tien. Als er niets verandert, zal dit aantal alleen maar verder toenemen.”
Stijgende risico’s voor landbouw en natuur
De toenemende droogte en veranderende neerslagpatronen hebben grote gevolgen voor het land. Volgens Serrano-Notivoli koopt de gemiddelde duur van droogteperioden tegen het eind van deze eeuw op tot twee jaar, met mogelijk uitschieters tot wel vijf jaar. Vooral in het Cantabrisch gebied en de Ebro-vallei worden langere en intensere droogtes verwacht. Dit zal niet alleen de landbouw treffen, maar ook de kwetsbare ecosystemen van Spanje. Stortbuien, afgewisseld met lange periodes van droogte, zullen het land op basis van deze bevindingen uitdagen om zich aan te passen aan een steeds grilliger klimaat.
Wat kan Spanje doen?
Wetenschappers benadrukken dat Spanje zich moet aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering door middel van diverse strategieën. Een belangrijk aspect is het implementeren van duurzame landbouwpraktijken en het selecteren van gewassen die beter bestand zijn tegen droogte. Daarnaast is het verbeteren van waterbeheer cruciaal. Dit kan bijvoorbeeld door efficiëntere irrigatietechnieken en het hergebruiken van water. Het versterken van infrastructuur om beter bestand te zijn tegen extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen en hittegolven, is eveneens essentieel.
De kosten van van bovengenoemde zaken en een noodzakelijke transitie naar een koolstofarme samenleving zijn hoog. Toch zijn dat volgens Rozemien de Troch in de Belgische krant De Ochtend de meest duurzame investeringen. “De kosten die we nu zien ten gevolge van klimaatextremen, zoals bijvoorbeeld nu in Spanje, wegen daar niet tegenop. Er wordt gezegd dat dit de duurste natuurramp is in de geschiedenis van Spanje, met kosten die nu al tot 2,2 miljard euro geschat worden. En dan moeten we ook rekening houden met het grote dodental.”
Lees ook: Klimaatopwarming en hoge zeetemperatuur achter catastrofale overstromingen