Judith Goeree
Het Spaanse ministerie voor Consumentenzaken werkt aan een decreet dat de verkoop van energiedrank, frisdranken en suikerhoudende producten op basisscholen en middelbare scholen in Spanje verbiedt. Dit besluit maakt deel uit van een bredere strategie om obesitas en overgewicht bij kinderen terug te dringen, een probleem dat momenteel meer dan 36 procent van de Spaanse kinderen treft.
Strengere voedingsregels op scholen
Volgens het voorstel mogen producten die meer dan vijf gram suiker per verpakte portie bevatten of een hoog gehalte aan vet of zout hebben, niet langer verkocht worden in automaten en kantines binnen onderwijsinstellingen. Het ministerie wil ook energiedranken expliciet verbieden, aangezien voedingsdeskundigen consumptie door minderjarigen afraden.
Daarnaast wil de overheid reclame voor ongezonde producten in automaten verbieden. Ook mogen er geen automaten meer staan op locaties die toegankelijk zijn voor kinderen in het kleuter- en basisonderwijs. In schoolkantines moeten gefrituurde maaltijden beperkt worden en wordt het gebruik van gezondere oliën verplicht. Ook moeten scholen meer groenten en fruit gaan aanbieden.
Wetenschappelijke richtlijnen als basis
De nieuwe regelgeving voor gezonde voeding op scholen Spanje is gebaseerd op adviezen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Beide autoriteiten hanteren richtlijnen voor de maximale inname van vetten, suikers en zout. De Spaanse overheid benadrukt dat actie noodzakelijk is, vooral gezien de recente resultaten van het ´Plan Nacional de Control Oficial de la Cadena Alimentaria´, het Spaanse overheidsprogramma dat toezicht houdt op de naleving van voedselveiligheids- en voedingsnormen in de hele voedselketen.
Uit een inspectie van meer dan 5.000 scholen in 14 autonome regio’s blijkt dat een groot deel van de onderwijsinstellingen niet voldoet aan de voedingscriteria. Zo bevat 68,8 procent van de automaten op middelbare scholen producten die niet aan de normen voldoen. In cafetaria´s bedraagt dit percentage zelfs 74,4 procent.
Maximale caloriegrenzen
Als het decreet in de huidige vorm wordt goedgekeurd, mag de energiewaarde van een verpakte portie in automaten en cafetaria´s niet hoger zijn dan 200 kilocalorieën. Dit sluit aan bij de WHO-aanbeveling dat snacks en tussendoortjes niet meer dan 10 procent van de dagelijkse energiebehoefte mogen leveren voor kinderen van vier tot zestien jaar. Deze doelgroep heeft gemiddeld 2.000 kilocalorieën per dag nodig.
Daarnaast worden de volgende limieten gehanteerd:
- Vetten: maximaal 35 procent van het totaal aantal calorieën per portie, wat neerkomt op 7,8 gram vet.
- Verzadigde vetten: maximaal 10 procent van het totaal aantal calorieën, oftewel 2,2 gram per portie.
- Toegevoegde suikers: maximaal 10 procent van het totaal aantal calorieën, met een limiet van 5 gram per portie.
- Zout: maximaal 0,5 gram per portie (0,2 gram natrium).
Overgewicht blijft groot probleem
Het Spaanse ministerie voert elke twee jaar het Aladino-onderzoek uit naar overgewicht bij kinderen van zes tot negen jaar. In 2023 vond het laatste onderzoek plaats, waarbij werd gekeken naar de gegevens van 12.000 scholieren. Daaruit bleek dat het percentage kinderen met overgewicht is gedaald van 40 procent in 2011 naar 36 procent in 2023. Ondanks deze daling blijft het een ernstig probleem, vooral in gezinnen met lager inkomens.
Spanje wil energiedrank en suikerhoudende producten weren uit de scholen in het land. Het voorgestelde decreet moet echter nog worden goedgekeurd door de Raad van State en de Ministerraad, met steun van de ministeries van Onderwijs en Landbouw. Hierdoor kan de uiteindelijke tekst nog veranderen voordat de regelgeving definitief wordt ingevoerd.
Lees ook: Spaanse minister van Consumptie draagt bij aan strijd tegen kinderobesitas