In Spanje doen de steden Palma, Valencia, Barcelona, Tarragona, Sevilla, Málaga, Madrid, Girona, San Sebastián, Gran Canaria en Pamplona mee aan het initiatief. Ook Lissabon, Venetië en Malta hebben zich aangesloten.
Het doel van SET is dat de sociale organisaties en actiegroepen in de verschillende steden ervaringen en met elkaar uitwisselen. Hoewel elke stad zijn eigen conflicten en specifieke problematiek heeft, zijn er ook veel overeenkomsten. De belangrijkste klacht is dat inwoners in stadscentra weinig tot geen toegang meer hebben tot de woningmarkt. Huizen en appartementen zijn onbetaalbaar geworden doordat ze worden opgekocht voor toeristische doeleinden. Zo worden residentiële woningen steeds schaarser en zijn inwoners gedwongen te verhuizen naar wijken buiten het centrum. Particuliere woningeigenaren verhuren bovendien hun bezit liever voor veel geld aan toeristen via platforms zoals Airbnb en Homeaway. Dat de woningmarkt steeds ontoegankelijker wordt, raakt vooral kwetsbare groepen zoals jongeren, bejaarden en mensen met weinig inkomen.
Een andere klacht is dat de lokale commercie volledig is veranderd. Aan de lopende band worden winkels geopend die toeristen als doelgroep hebben, zoals ijszaken, wafelwinkels en horeca en dus niet gericht zijn op de behoeften van lokale bewoners. Dit treft vooral bewoners die zich moeilijk kunnen verplaatsen en oude mensen.
Doordat er in bepaalde wijken en straten zoveel toeristen lopen, bemoeilijkt dat het normale dagelijkse leven van inwoners. Ook heeft het zijn invloed op de nachtrust van bewoners door geluidsoverlast. Het openbaar vervoer raakt overbelast.
De overvloedige aanwezigheid van bedrijven in de toeristische sector zorgt ervoor dat er steeds meer kwetsbare banen zijn. Inwoners werken vaak voor weinig geld (deels) zonder contract en dus sociale zekerheid, parttime of voor bepaalde tijd.
Vervuiling en druk op het milieu
Een bijkomend effect van de ’touristification’ van de steden, zegt het netwerk, is een hoge mate van vervuiling door vliegtuigen, cruise-schepen en bussen en een overbelast afvalsysteem. Ook ontstaan er waterproblemen door gebruik van zwembaden, golfterreinen en wordt het lokale milieu overbelast. Andere zaken die overbelast worden zijn wegen, havens, vliegvelden en waterzuiveringsinstallaties.
Red SET spreekt in dit verband over een ’trivialisering van zowel de stedelijke als de natuurlijke omgeving’. Alles lijkt omgevormd te worden tot één groot themapark. Cultuurhistorisch erfgoed wordt ‘geplunderd’ en natuurlijk erfgoed wordt ‘gecommodificeerd’, dat wil zeggen dat steeds meer aspecten worden uitgedrukt in geldwaarde in plaats van de intrinsieke waarde. Hierdoor wordt het minder toegankelijk voor agrarisch gebruik. Het gemeenschappelijke doel lijkt een onbeperkte toeristische exploitatie te zijn.
Het netwerk wil zich samen met de lokale inwoners organiseren om alternatieven bieden en het bewustzijn rond deze problematiek te vergroten. Enkele sleutelvoorstellen: Het vaststellen in samenwerking met de autoriteiten en lokale ondernemers van grenzen aan de toeristische industrie, het aannemen van fiscaal beleid dat onderscheid maakt tussen woningen en toeristische accommodaties, het beperken van de toeristische economie in de stad of het verlagen van de impact van het toerisme door economisch, sociaal en milieu-beleid op politiek niveau.
Het netwerk geeft aan dat er grote verschillen bestaan tussen aangesloten steden. Waar het toerisme in Venetië, Barcelona of Palma al jaren voor veel overlast zorgt met al een aantal concrete maatregelen van gemeenten tot gevolg, zijn steden zoals Valencia, Madrid en Lissabon hard op weg om dezelfde gevolgen te gaan ondervinden. Echter de laatstgenoemde steden zouden er door nu tijdig in te grijpen nog een halt aan kunnen toeroepen.