Een van de grootste uitdagingen binnen de moderne landbouw is het vinden van een natuurlijk bestrijdingsmiddel dat geen giftige sporen achterlaat in ons eten en in het milieu. Daarvoor hebben onderzoekers van het Spaans Instituut voor Moleculaire en Cellulaire Biologie van Planten een belangrijke stap gezet.
José Antonio Darós, onderzoeksleider van het Instituut, werkt met een team wetenschappers aan de ontwikkeling van een pesticidesoort die op natuurlijke wijze de schadelijke pathogenen, de ziekteverwekkers, kan uitschakelen. Daarvoor wordt zogeheten dubbelstrengs-RNA gebruikt, dat gelijkende kenmerken heeft als het genetisch materiaal van de ziekteverwekkers en de gewassen tegen ziekten beschermt. Deze technologie stamt al uit de jaren ’90, toen werd ontdekt dat dubbelstrengs-RNA in staat is om andere genen uit te schakelen, de zogeheten RNA-interferentie, en een beschermingsmechanisme is tegen plantenziekten. Met deze belangrijke biologische ontdekking zijn vervolgens wereldwijd verschillende onderzoeken van start gegaan.
Onderzoek in Spanje is onderscheidend
Het onderzoek van Darós onderscheidt zich van vergelijkbare onderzoeken met de ontwikkeling van een methode waarmee grote hoeveelheden dubbelstrengs-RNA-moleculen op snelle en goedkope wijze kunnen worden geproduceerd. Bovendien beschermen deze moleculen de gewassen tegen alle soorten ziekteverwekkers zoals insecten, spinachtigen, wormen en schimmels.
De RNA-moleculen, die als een soort vaccin voor landbouwgewassen worden ingezet, zijn een natuurlijk alternatief voor de toxische bestrijdingsmiddelen die veel in de landbouw worden gebruikt en schadelijk zijn voor de volksgezondheid en voor het milieu. Ook de wereldwijde massale honingbijensterfte wordt in verband gebracht met het gebruik van toxische bestrijdingsmiddelen. RNA daarentegen is volledig natuurlijk en komt voor in alle levende organismen. Nog een ander belangrijk voordeel is dat het dubbelstrengs-RNA zo kan worden ontwikkeld dat het één specifieke ziekteverwekker doodt en niet schadelijk is voor alle andere organismen die met het gewas in aanraking komen en daarvoor geen gevaar vormen.
Nog niet op de markt
Voordat deze ‘biopesticide’ daadwerkelijk kan worden ingezet in de landbouw, moeten nog een aantal obstakels worden overwonnen. Zo zijn er actiegroepen die zich tegen deze ontwikkeling keren omdat de methode genetische manipulatie zou zijn. Dat is echter niet het geval, het erfelijk materiaal van de gewassen zelf wordt niet gemanipuleerd, er wordt alleen erfelijk materiaal op de gewassen toegepast om deze te beschermen. Een groter obstakel voor de commercialisering van het natuurlijk bestrijdingsmiddel zal de Europese regelgeving zijn, die doorgaans veel weerstand biedt tegen agrarische biotechnologie.
Optimistisch
Toch is het onderzoeksteam van Darós optimistisch over het toepassen van de ontwikkelde technologie in de nabije toekomst, omdat ook uit andere internationale onderzoeken is gebleken dat het inzetten van RNA als natuurlijk bestrijdingsmiddel een veilig en groen alternatief is voor de huidige pesticiden die binnen de landbouw worden gebruikt.