Het gaat om een groep migranten van 26 vrouwen en 2 kleine kinderen. De Spaanse overheid sprak in januari over een ‘Marokkaanse reddingsactie’, wat in werkelijkheid om een cold return door de Spaanse Guardia Civil bleek te gaan. Een cold return is het terugsturen van op Spaans grondgebied aangekomen migranten zonder hulp te hebben verleend en zonder een asielprocedure te hebben opgestart.
Reddingsactie
Volgens de ombudsman is met deze cold return geen rekening gehouden met de geldende vreemdelingenwetgeving en het humanitair recht dat is vastgelegd in het Verdrag van Genève. De details over de ‘reddingsactie’ waren door de regering van Pedro Sánchez bewust binnen gehouden tijdens de onderhandelingsfase voor het nieuwe kabinet. Autoriteiten van de Spaanse enclave Melilla berichtten over een reddingsactie waarbij onvermeld bleef dat het om migranten op Spaans grondgebied ging en dat het een actie van de Guardia Civil betrof. Zelfs nadat het ministerie van Binnenlandse Zaken middels het Transparantieportaal om opheldering werd gevraagd, werd volgehouden dat het over een ‘Marokkaanse reddingsactie’ zou gaan waarbij de Guardia Civil alleen een ‘coördinerende rol’ zou hebben gehad.
De migranten, waaronder een kind van drie en een van vier jaar oud en enkele zieke vrouwen, hadden zich op de overtocht met plastic proberen warm te houden. De zaak kwam aan het licht toen de ngo Caminando Fronteras er melding van maakte. Vrouwen en kinderen mogen volgens de wet niet direct naar aankomst worden teruggestuurd en hebben recht op bescherming door het land waar ze aankomen. Geen van de migranten heeft door de Spaanse autoriteiten medische of juridische bijstand aangeboden gekregen.
‘Schipbreukelingen’
De Guardia Civil voert in zijn verdediging de Internationale Reddingsovereenkomst aan, waarin schipbreuk wordt omschreven als mensen die zich in een gevaarlijke situatie op zee of voor een onbewoonde of slecht toegankelijke kust begeven. Nadat de schipbreukelingen in veiligheid zijn gebracht, moeten ze naar de dichtstbijzijnde veilige plaats worden overgebracht, in dit geval werd daarvoor de haven van Cabo de Agua in de Marokkaanse havenstad Nador gekozen.
Vlak voordat in Spanje in maart de noodtoestand werd afgekondigd, deed zich een soortgelijk geval voor in een Spaanse archipel aan de kust van Alhucemas. Caminando Fronteras maakte melding van de aankomst van 12 migranten, waaronder twee zwangere vrouwen. Alle twaalf migranten werden direct terug naar Marokko gestuurd, zonder enige vorm van hulpverlening.