De socialistische PSOE heeft uiteindelijk toegegeven aan de belangrijkste eis van coalitiepartner Unidas Podemos om in te grijpen in de ‘zonas tensionadas’. Dit zijn gebieden waar de huurprijzen in de afgelopen jaren continu bleven stijgen, waardoor de gemiddelde woonlast meer dan 30 procent van het gemiddelde inkomen is geworden. Ingrepen treffen zowel ‘grote’ als ‘kleine’ eigenaren.
De wet voorziet in een prijsregulering voor grote verhuurders, om de huren bij wet te verlagen op basis van de referentie-index voor alle contracten in gebieden met een gespannen markt. Kleine verhuurders moeten de huren bevriezen en fiscaal voordeel stimuleert hen om tot huurdaling over te gaan.
Ontwerpfase
Het wetsvoorstel is nog in de ontwerpfase en volgens ingewijde bronnen zal het in de verordening waarschijnlijk niet gaan over grote en kleine eigenaars, maar over individuen en rechtspersonen die zich aan een van de twee alternatieven moeten houden.
Parlementaire procedure
Het duurt nog een paar weken voor de exacte bewoordingen bekend zijn, aangezien het wetsontwerp naar verwachting in de verschillende ministerraden zal worden goedgekeurd. Daarna zal de tekst de parlementaire procedure doorlopen.
Duidelijke scheidslijn kleine en grote eigenaren
Het verschil tussen grote en kleine verhuurders wordt bepaald door het aantal eigendommen in bezit van de verhuurder. Nieuw is dat het onderscheid wordt bepaald door een eenduidige definitie: degenen die 10 of meer eigendommen bezitten worden officieel beschouwd als ‘grote eigenaren’. Podemos eiste ook de intrekking van ‘belastingvoordelen’ voor deze groep. Wat dit precies inhoudt, is op dit moment nog niet precies bekend. Ook wordt de verplichting ingevoerd om 30% van alle objecten te reserveren voor gesubsidieerde huisvesting en hiervan zal de helft worden bestemd voor sociale huur.
Leegstaande woningen
Podemos is er ook in geslaagd om een andere eis erdoor te drukken, die te maken heeft met leegstaande woningen. De partij dringt al enige tijd aan op het bestraffen van leegstand van woningen. Volgens gegevens waar de Spaanse krant EL MUNDO toegang tot had, zal de toekomstige huisvestingswet een belasting op leegstaande woningen -via de onroerendgoedbelasting of gemeentebelasting (IBI) – van maximaal 150% omvatten.
Eigen invulling voor deelregio’s en gemeenten
Félix Bolaño benadrukte tijdens de persconferentie na afloop van de ministerraad, dat autonome gemeenschappen en gemeenteraden de meeste bevoegdheden hebben op het gebied van huisvesting Ook hebben zij het laatste woord over de uitvoering van veel maatregelen, waaronder de prijsinterventie.
Volgens Bolaños zal de wet worden geformuleerd als een ‘staatsparaplu’, zodat de autonome regio’s andere huisvestingsmaatregelen kunnen uitvoeren. Dit concept zou bescherming kunnen bieden aan de huurinterventiewet die een jaar geleden in Catalonië in werking is getreden en waartegen momenteel beroep wordt aangetekend bij het Constitutionele Hof wegens het ontbreken van een juridisch kader.
In het kielzog hiervan zullen de regionale regeringen eerst moeten verzoeken om een zone als ‘overspannen’ gebied aan te merken om tot prijsbeperking of -regulering te kunnen overgaan. Dat geldt ook voor de gemeenten; de toekomstige huisvestingswet zal gemeenten de bevoegdheid geven een toeslag op de IBI te heffen voor leegstaande woningen, maar dit betekent niet dat zij verplicht zijn dit te doen.
Bono joven
Ook maakte de premier van Spanje, Pedro Sánchez, bekend dat jongeren tot 35 jaar een speciale ‘huursubsidie’ kunnen krijgen. Het gaat om een zogenaamde ‘bono joven’ , een vorm van financiële steun 250 euro per maand voor jongeren tussen de 18 en 35 jaar, die een bruto-jaarinkomen hebben van minder dan 23.725 euro. De Spaanse regering wil met deze steun bevorderen dat meer jongeren zelfstandig kunnen gaan wonen.