Logischerwijs komen ze ook, in hoge concentraties voor in onbeschermde natuurgebieden. Dat blijkt uit een studie die is uitgevoerd door SEO/Birdlife in samenwerking met het Institute for Environmental Diagnosis and Water Studies (IDAEA-CSIC) en het Research Institute of Hunting Resources (IREC-CSIC, UCLM, JCCM).
Aangetoond is de aanwezigheid van 59 organische microverontreinigingen van verschillende chemische families in het water van 140 belangrijke gebieden voor het behoud van vogels en biodiversiteit (IBA) in heel Spanje.
Wat zijn de ergste gifstoffen?
Het insecticide chloorpyrifos en het medicijn venlafaxine zijn de meest zorgwekkende stoffen die zijn ontdekt. Dat is vanwege hun ernstige, aanhoudende en bioaccumulerende neurotoxische effecten op de waterfauna.
Bekijk ook: Onzichtbaar menselijk afval is sluipmoordenaar voor Spaanse natuurgebieden
De meest door deze vervuiling getroffen aquatische ecosystemen (IBA) zijn La Campiña de Carmona (Sevilla), de Saladares de Guadalentín (Murcia) en de Hoces del Turia en los Serrano (Valencia). De resultaten tonen aan dat landbouwactiviteit en dichtbevolkte gebieden de grootste bronnen van vervuiling zijn.
Studie van diffuse vervuiling
“Het bestuderen van het probleem van diffuse vervuiling is essentieel, daarom promoten we dit werk vanuit SEO/BirdLife. Door een representatieve steekproef van de impact van zwerfvuil te hebben, kunnen we de omvang van het probleem kennen. De gegevens bevestigen dat we te maken hebben met een wijdverbreid probleem op het gebied van milieu en volksgezondheid. Het is daarom van het grootste belang dat er oplossingen ter plaatse komen. Monitoring om te zien hoe het evolueert en nog veel meer onderzoek”, benadrukt Asuncion Ruiz, de uitvoerend directeur van SEO/BirdLife.
De studie maakt deel uit van het LIBERA-project dat is ontwikkeld door SEO/BirdLife in samenwerking met Ecoembes om de aanwezigheid van verontreinigende stoffen uit afval in belangrijke gebieden voor vogelbehoud en biodiversiteit (IBA) te analyseren. Van de 469 IBA’s die in Spanje werden geïdentificeerd, werden 140 representatieve gebieden met verschillende habitats geselecteerd. Hier werden water-, bodem-, sediment- en vossenuitwerpselen genomen om de aanwezigheid van verontreinigende stoffen veroorzaakt door het achterlaten van afval te analyseren en hun impact op het natuurlijke milieu te beoordelen.
Wijdverbreide vervuiling
Uit het onderzoek blijkt dat er in 84% van de monsters drugs aanwezig waren zoals venlafaxine, carbamazepine of tramadol. Cafeïne en nicotine werden ook gedetecteerd in 76% van de geanalyseerde monsters. Verder werden pesticiden, organofosforesters, geperfluoreerde verbindingen (componenten van Gore-Tex®, Teflon of brandbestrijdingsschuimen, en gebruikt in de voedingsindustrie en producten in de bouw en voor het huishouden) en benzofenon (gebruikt in cosmetica en als additief in de kunststofindustrie) aangetroffen.
“Dit is de eerste studie die de waterverontreiniging kwantificeert in de IBA’s, die een grote diversiteit aan ecosystemen in Spanje omvatten. Het geeft aan dat organische microverontreinigingen een bedreiging vormen voor zoetwaterecosystemen, essentieel voor het behoud van de biodiversiteit”, legt Octavio Infante uit. Hij is auteur van de studie en hoofd van het SEO/BirdLife Space Conservation Program.
“Van de 59 verontreinigingen die we hebben gevonden, zijn er 15 aanwezig met een hoog risiconiveau voor de aquatische ecosystemen van de IBA’s. De meest zorgwekkende stoffen die we hebben ontdekt, zijn de insecticide chloorpyrifos vanwege het neurotoxische effect, het antidepressivum venlafaxine omdat het een bioactieve drug is en wijd verspreid is in water, en de geperfluoreerde verbinding PFOS met een hoge bioaccumulatiecapaciteit”, zegt Maria Dulsat-Masvidal. Zij is predoctoraal onderzoeker aan het IDAEA-CSIC en eerste auteur van de studie.
Te veel schuldigen
Het werk geeft aan dat de verontreinigende stoffen voornamelijk afkomstig zijn van landbouw- en menselijke activiteiten, maar ook van afvalwater van waterzuiveringsinstallaties. “Chemische vervuiling kan schadelijke effecten hebben wanneer het aquatische ecosystemen bereikt, omdat het de aantasting van de habitat en het verlies van de biodiversiteit op de meest kwetsbare plaatsen met zich meebrengt”, zegt Rafael Mateo, IREC-CSIC-onderzoeker en auteur van de studie.
Bekijk ook: Is het kraanwater in Spanje veilig om te drinken?
Het werk benadrukt het belang van toezicht op de aquatische ecosystemen in IBA’s en andere natuurgebieden. “Met deze resultaten willen we het beheer van deze ruimten en andere natuurgebieden verbeteren en de impact van chemische verontreiniging minimaliseren”, concludeert Silvia Lacorte, IDAEA-CSIC-onderzoeker en hoofdauteur van de studie.