Vorige week donderdag werd het wetsvoorstel gesteund door alle partijen met vertegenwoordiging in het regionale parlement, behalve door de conservatieve PP en diens coalitiegenoten Ciudadanos. Het voorstel werd gepresenteerd op initiatief van de partij Catalunya Sí Que es (CSQP), die is gelieerd aan de linkse partij Podemos.
Waardige dood
‘Wat betekent een waardige dood voor ons als individuen?’ vroeg CSQP-parlementslid Marta Ribas zich hardop af tijdens het debat over de motie. Euthanasie en hulp bij zelfdoding zouden niet langer strafbaar hoeven te zijn.
Definities
Het Catalaanse comité voor Bio-Ethiek definieert euthanasie als een handeling die een snelle, efficiënte en pijnloze dood tot gevolg heeft en die op uitdrukkelijk en herhaaldelijk verzoek van een patiënt die aan fysieke of psychologische pijn lijdt door een ongeneeslijke ziekte, wordt uitgevoerd. Hulp bij zelfdoding bestaat eruit dat iemand die lijdt aan een onomkeerbare ziekte en een einde aan zijn of haar leven wil maken daarbij wordt geholpen door iemand die daartoe kennis of middelen beschikbaar stelt.
Palliatieve zorg
In de afgelopen donderdag gepresenteerde tekst wordt eveneens verzocht om universele toegang tot palliatieve zorg. Dit is een dienst die volgens het Gezondheidsplan 2011-2015 van de Catalaanse regionale overheid al ruimschoots beschikbaar is. De regionale overheid wordt nu verplicht om een rapport te presenteren over in hoeverre patiënten werkelijk toegang hadden tot palliatieve zorg wanneer zij dit wensten.
Bewustzijn creëren
Het parlement wil ook dat de regionale overheid een campagne start die bewustzijn onder patiënten creëert over het recht om een wilsverklaring op te stellen. Hierin kan de patiënt zijn of haar wensen over de medische behandelingen aan het einde van hun leven die zij al dan niet wensen te ontvangen kenbaar maken. Het Comité voor Bio-Ethiek stelde dat ‘wilsverklaringen geen acties tot gevolg kunnen hebben die tegen de wet ingaan. Ze kunnen echter wel respect eisen in termen van het niet toepassen van bepaalde behandelingen of deze op een bepaald moment stop te zetten.
‘Geen luxe maar een recht’
Het parlement gaf zijn ‘volledige steun’ aan mensen die ernstige pijn lijden en nog in het bezit zijn van hun volledige vermogens om te beslissen over en uitdrukking te geven aan hun wens te sterven en hun verzoek om hulp daarbij. ‘We willen dat iedereen die daartoe nog in staat is over zijn of haar eigen dood kan beslissen. Dat is geen luxe, dat is een recht’, aldus sprak Ribas.
Volgens de PP en Ciutadans zou het recht op een waardig einde verkregen moeten worden via betere middelen, palliatieve zorg en passende medische hulp in plaats van euthanasie en hulp bij zelfdoding. ‘Menselijke vrijheid duurt tot het einde van het leven’, zei Isabel Alonso, voorzitter van de vereniging voor het recht op een waardige dood, die achter de motie zit.
Arts veroordeeld voor euthanasie
Bij het debat was ook Marcos Ariel Hourmann aanwezig. Hij was de eerste arts die in Spanje werd veroordeeld voor euthanasie. Hij diende in 2005 een dodelijke stof toe aan een 85-jarige vrouw die leed aan een ongeneeslijke ziekte. Dit gebeurde op haar uitdrukkelijke verzoek en met steun van haar familie. Het Spaanse Openbaar Ministerie klaagde Houmann aan waarop hij uiteindelijk werd veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf.
Desastreuze gevolgen
‘Ik zag geen enkele juridische barrière die mij ervan weerhield die patiënt te helpen. Op humaan niveau vond ik dat ik dit moest doen en daarom deed ik het. Zonder vooraf een analyse te maken van de mogelijke gevolgen. Ik heb me ook nooit kunnen voorstellen dat die van dit kaliber zouden kunnen zijn’, zo lichtte Hourmann toe. Later gaf hij toe een hoge prijs te hebben betaald voor zijn besluit. ‘Het zou hypocriet zijn te zeggen dat ik geen spijt heb gehad. Niet om wat ik heb gedaan, maar wel vanwege de gevolgen. Die waren namelijk desastreus voor mijn familie. Op humaan en medisch niveau heb ik echter gedaan wat ik moest doen’.
In Nederland, België, Luxemburg en Canada is euthanasie legaal, net als medische hulp bij zelfdoding. Het laatste is ook toegestaan in Zwitserland en enkele staten in de VS.