De werken zijn volgens experts geschilderd door leerlingen uit het atelier van de wereldberoemde kunstenaar uit Den Bosch. Experts van het Bosch Research and Conservation Project (BRCP) zijn er zeker van dat het schilderij ‘Kruisdraging van Christus’ uit het Museum voor Schone Kunsten in Gent, niet is geschilderd door Jeroen Bosch zelf. Waarschijnlijk geldt dit ook voor De Zeven Hoofdzonden uit het Museo del Prado, maar verder onderzoek om dit met zekerheid vast te kunnen stellen wordt door het Spaanse museum tegengehouden.
Verassende ontdekkingen
Het BRCP is als sinds 2010 bezig met onderzoek naar de werken van Jeroen Bosch (1450-1516). Geen gemakkelijke opgave, want de Brabantse schilder signeerde en dateerde zijn werk slechts sporadisch. Het onderzoek leverde niettemin enkele grote verassingen op, zoals de twee bekende werken die hoogstwaarschijnlijk niet door de meester zelf zijn geschilderd. Ze zijn wel afkomstig uit zijn directe omgeving en uit dezelfde tijd; hoogstwaarschijnlijk zijn de werken gemaakt door zijn leerlingen. Dit maakte Matthijs Ilsink, coördinator van het BRCP, afgelopen week bekend in het televisieprogramma Nieuwsuur.
Volgens Prado wel authentiek
Ondanks deze berichten, blijft het Prado erbij dat De Zeven Hoofdzonden een authentieke Bosch is. Het museum doet geen uitspraken meer over de echtheid van het werk, tot de grote Jeroen Bosch-tentoonstelling van het Noordbrabants Museum in Den Bosch in mei volgend jaar verhuist naar het Prado in Madrid. Tere ere van de 500ste sterfdag van de kunstenaar is vanaf 13 februari tot en met 8 mei de tentoonstelling ‘Jheronimus Bosch, Visioenen van een genie’ te zien in Den Bosch.
Onderzoek
Het is ook ter ere van de 500ste sterfdag van Jeroen Bosch dat het BRCP zijn werken bestudeert. Het gaat om een studie van 45 kunstwerken uit 18 collecties verdeeld over tien verschillende landen. Het resultaat van de studie wordt vastgelegd in een compleet gedocumenteerde en gestandaardiseerde catalogus van Jeroen Bosch. Het BRCP bestaat uit een team van internationale kunsthistorici, conservatoren, en restauratoren. In het wetenschappelijk comité zitten onder andere deskundigen van het Museum of Modern Art (MoMa) in New York en wetenschappers van universiteiten uit Canada, België en Nederland. De werken die zijn bestudeerd zijn onder ander afkomstig uit het Monasterio del Escorial nabij Madrid, het Museo de Bellas Artes in Valencia, het Louvre in Parijs en de National Gallery of Art in Washington.
Ongelofelijke vondst
Een andere verrassing is dat het BRCP een tekening heeft ontdekt die, in tegenstelling tot wat eerder werd aangenomen, juist wel van de middeleeuwse meester zelf is. De tekening, ‘Hellelandschap’, werd ooit door een Vlaamse belegger gekocht. Eerder werd gedacht dat Hellelandschap getekend was door een leerling van een leerling van Bosch. De tekening heeft grote overeenkomsten met de monsters uit het rechterluik van de bekende Tuin der Lusten uit het Prado. Matthijs Ilsink noemt het een ongelofelijke vondst. Met de tekening heeft de huidige eigenaar waarschijnlijk een bedrag van meer dan tien miljoen euro in zijn bezit.