Volgens gegevens van het Nationaal Instituut voor Statistiek in Spanje waren er in het eerste kwartaal van 2020, vóór de pandemie, 102.000 openstaande vacatures. Tijdens de pandemie liep dit aantal aanzienlijk terug tot iets meer dan 85.000 vacatures. Niet omdat de plekken waren vervuld, maar voornamelijk omdat werkgevers tijdelijk geen nieuwe mensen zochten.
Relatief weinig vacatures in Spanje vergeleken met rest EU
Hoewel Spanje niet eerder sinds 2014 zoveel openstaande vacatures had, valt het relatief behoorlijk mee. Volgens gegevens van het vierde kwartaal van 2021 van Eurostat (het laatste kwartaal met gegevens van bijna alle landen) is Spanje met 0,7 procent een van de landen met het laagste percentage vacatures ten opzichte van het totaal aantal banen. Eind 2021 bedroeg het gemiddelde percentage in de EU 2,6 procent.
Wat is het echte probleem achter de vacatures in Spanje?
Volgens vakbonden en het ministerie van Werkgelegenheid is het hoge aantal vacatures niet het echte probleem. Dat moet volgens deze instanties worden gezocht in de mate van zekerheid voor de werkenden en de voorwaarden die werkgevers hen bieden.
Vooral in de commerciële sector, horeca en entertainmentindustrie – deze sectoren vertegenwoordigen een kwart van alle vacatures in Spanje – zijn het bieden van te weinig zekerheid, vaak in de vorm van tijdelijke contracten, en te lage lonen de voornaamste oorzaken van zoveel openstaande vacatures. Gemiddeld gezien liggen de lonen in deze sectoren 25 procent lager dan het nationaal gemiddelde, zo schreef Eleconomista.es eind mei.
Bovendien zijn door alle lockdownmaatregelen veel mensen die voorheen in de horeca werkten, hun geluk elders gaan beproeven. Nu alles weer op volle toeren draait en het toerisme flink op gang komt, betekent dat de sector veel handen tekort komt.
Mkb Spanje denkt dat de oorzaak elders ligt
Het mkb Spanje denkt anders over de oorzaak van het personeelstekort. Bijna de helft van het aantal openstaande vacatures is te vinden in het mkb. CEPYME, de vereniging voor het mkb, is van mening dat de lage lonen niet het probleem zijn maar het gebrek aan een goede aansluiting tussen de opleidingsvaardigheden en de vaardigheden die de markt nodig heeft. Bovendien is er sprake van een beperkte geografische mobiliteit (Spanjaarden verhuizen niet graag ver weg voor een baan). Tot slot dragen de vergrijzing en de bureaucratie ook flink bij aan de onevenwichtigheid op de arbeidsmarkt.