Dit ondanks dat het aanhoudingsbevel veel verontwaardiging wekt op verschillende plekken in Europa. Met name de arrestatie van de voormalige Catalaanse minister-president Carles Puigdemont in Duitsland vorige week zondag en het besluit op woensdag van zijn ex-minister van Onderwijs Clara Ponsatí om zichzelf aan te geven bij de Schotse politie, zou in diplomatiek opzicht voor delicate situaties kunnen zorgen.
Ondanks het protest van aanhangers van linkse Duitse, Schotse, Spaanse en Belgische nationalisten kwam er echter geen enkel signaal vanuit de EU of van afzonderlijke Europese leiders dat hun positie ten opzichte van de Catalaanse onafhankelijkheidskwestie veranderd zou zijn. Europa ziet dit nog steeds puur als een zaak tussen Catalonië en Madrid. Een interne Spaanse kwestie dus.
Bovendien is men van mening dat de Spaanse strafzaak tegen Puigdemont en andere leden van zijn voormalige regering een juridische en geen politieke kwestie is. Drie Catalanen zijn in zelfgekozen ballingschap in België en twee verblijven er in Zwitserland.
Een woordvoerder van de Duitse Bondskanselier Angela Merkel verwoordde het in reactie op Puigdemont’s arrestatie als volgt: ‘Spanje is een democratische rechtsstaat’.
Er zijn echter ook tegengeluiden. De woordvoerder van de extreem linkse partij Die Linke noemde de arrestatie ‘een schande’ en is van mening dat de strafzaak ‘duidelijk politiek gemotiveerd is’. In Schotland zei parlementslid Angus MacNeil (SNP) dat de Schotse politie niet het ‘politieke werk van de fascisten’ in de Spaanse regering zou moeten uitvoeren. In Spanje verzocht de Baskische nationalist Izaskun Bilbao de EU dringend om in actie te komen tegen Spanje’s ’territoriale problemen’. Mark Demesmaeker, parlementslid voor de Nieuwe-Vlaamse Alliantie die een onafhankelijk Vlaanderen wil, zei dat Madrid de ‘repressie laat escaleren’ en dat de democratie ‘in crisis’ is en de ‘dialoog is geweigerd’.
Ian Blackford, parlementslid voor SNP in Westminster, schreef aan de Spaanse ambassadeur in Londen dat de vervolging in zijn land van de separatistische politici ’tegen de principes van de democratie en het respect voor mensenrechten ingaat en een inbreuk vormt op de basisvrijheden van burgers’.
De Spaanse rechter heeft de politici rebellie ten laste gelegd. Hierop staat een maximale gevangenisstraf van 30 jaar. Er zijn Spaanse juristen die van mening zijn dat dit delict moeilijk te bewijzen is voor een rechtbank. Weinig Europese landen hebben er een equivalent voor en dat kan dus een extra obstakel vormen voor uitlevering.
Ondertussen lijkt de EU met de Brexit, het uitvallen van de verkiezingen in Italië en toenemende spanningen met de Oost-Europese lidstaten wel wat anders aan het hoofd te hebben dan een formele bemoeienis met Spanje. Het Verdrag van Lissabon stelt bovendien dat de EU in elk geval en altijd de ‘essentiële staatsfuncties’ van zijn lidstaten moet respecteren. Hieronder valt ook de ’territoriale integriteit’ van de lidstaten. Spanje wordt nog steeds gezien als een land met een goed werkende justitie en in staat om zijn eigen politieke conflicten op te lossen.
Bovendien zou de EU zichzelf in een moeilijke positie manouvreren als het de resultaten van een illegaal gehouden referendum zou erkennen. Dit zou ook een precedent kunnen scheppen voor andere regio’s in Europa die onafhankelijkheid nastreven, zoals Vlaanderen, Lombardije en Corsica. Donald Tusk, voorzitter van de EC zei het vorig jaar al: ‘Het staat niet op onze agenda. We hebben allemaal onze meningen maar formeel gezien is er geen ruimte voor EU-interventie’.