De voetballer hoeft van de rechter echter de straf niet in de cel uit te zitten. Hoe kan dit? Om goed na te gaan in welke gevallen er sprake van kan zijn van een veroordeling zonder dat de veroordeelde daadwerkelijk tijd in de cel moet doorbrengen, pakken we het relevante artikel van het Spaanse Wetboek van Strafrecht erbij. In artikel 80 van het Wetboek van Strafrecht staat een bepaling waarin de rechter kan besluiten om een veroordeelde niet naar de gevangenis te sturen.
Straf van maximaal twee jaar
Het eerste vereiste is dat het moet gaan om een gevangenisstraf vanmaximaal twee jaar. De rechter kijkt naar alle omstandigheden van het geval en oordeelt naar aanleiding van de bewezen strafbare feiten de hoogte van de straf. Is deze niet meer dan 24 maanden, dan kán de veroordeelde verzoeken aan de rechter om de gevangenisstraf op te schorten. Dit betekent dus in feite dat de straf wordt omgezet in een voorwaardelijke straf. Mocht de veroordeelde dus binnen een bepaalde tijd opnieuw een strafrechtelijk delict plegen zal hij alsnog de gevangenis in moeten. Deze tijd is afhankelijk van de hoogte van de straf en ligt altijd tussen de één en vijf jaar.
Geen strafblad
Het tweede vereiste is dat de veroordeelde geen eerdere strafrechtelijke veroordeling op zijn naam mag hebben staan. Hierbij gaat het niet alleen om eerdere strafrechtelijke veroordelingen in Spanje maar ook in de rest van de Europese Unie. Mocht de veroordeelde dus eerder een strafrechtelijke delict gepleegd hebben in Spanje of bijvoorbeeld in Nederland, dan kan er niet worden verzocht tot opschorting van de straf. Het maakt dan niet uit of de gevangenisstraf meer of minder dan twee jaar is.
Kans op herhaling
Het niet hebben van een strafblad en het veroordeeld worden voor een straf van minder dan twee jaar zijn de twee belangrijkste eisen. Dit is echter nog niet voldoende voor een rechter om tot opschorting over te gaan. De veroordeelde, in dit geval Messi, dient de rechter er ook van te overtuigen dat de kans op herhaling op het moment van de opschorting niet aanwezig is. Deze, derde voorwaarde, is misschien wel de meest onduidelijke omdat het afhangt van het gedrag en de handelingen van de verdachte. Belangrijk is dat de veroordeelde respect dient te tonen aan de rechtbank en de rechter. De rechter mag namelijk zelf bepalen of hij de opschorting al dan niet gepast vindt ook al voldoet de veroordeelde aan alle vereisten.
Civielrechtelijke uitspraak
De vierde voorwaarde heeft te maken met het feit dat de rechter naast een strafrechtelijke veroordeling ook een civielrechtelijke uitspraak kan doen. De rechter veroordeelt de dader dan in het betalen van de schade die hij heeft veroorzaakt. Voordat de veroordeelde opschorting kan krijgen dient hij deze te hebben voldaan of in ieder geval de bereidheid hebben getoond om deze te voldoen. Mocht hij niet het geld hebben om direct aan zijn civielrechtelijke plicht te voldoen, dan zal hij aan de rechter de redenen daarvan moeten uitleggen. Messi heeft, mede om aan deze eis te voldoen, het volledige verschuldigde bedrag van 4,1 miljoen euro aan de belastingdienst terugbetaald.
Gedachtengang van de wetgever
Met de ontwikkeling van het artikel 80 van het Wetboek van Strafrecht heeft de Spaanse wetgever nagedacht over wat voor een effect een strafrechtelijke veroordeling heeft op een persoon. Hij heeft daarbij de afweging gemaakt tussen de hoogte en de zwaarte van de straf en daarnaast de persoonlijke omstandigheden van de dader. De wetgever heeft vervolgens besloten om aan de rechter de mogelijkheid te geven om een gevangenisstraf op te schorten in de voorgaande gevallen. Eén van de motieven is dat het leven in de gevangenis vaak een slechte invloed op een veroordeelde heeft. De veroordeelde zit immers tussen andere misdadigers. De kans is groot dat de veroordeelde door andere gevangenen wordt aangemoedigd om zijn of haar weg op het criminele pad verder te ontwikkelen.
Conclusie
Het feit dat Messi niet de cel in hoeft heeft dus niets te maken met het feit dat hij voor FC Barcelona speelt of heel veel geld heeft. De mogelijkheid om opschorting van de gevangenisstraf te verzoeken geldt voor iedereen en de regels en vereisten zijn voor iedereen hetzelfde. Sterker nog, een goede Spaanse advocaat heeft deze regel altijd in zijn achterhoofd bij het helpen van een cliënt. Messi kan voorlopig dus weer voetballen, en wij kunnen daar voorlopig van blijven genieten. Laten we wel hopen dat hij geleerd heeft dat belasting betalen voor iedereen geldt. Ook voor de beste voetballer op aarde.