Judith Goeree
Nu landen als Frankrijk, Italië en Duitsland zoeken naar manieren om hun leger uit te breiden, met nieuwe of aangepaste vormen van dienstplicht, laait ook in Spanje de discussie over de dienstplicht op. Het ministerie van Defensie houdt voorlopig echter vast aan het huidige model met alleen een beroepsleger.
Europese buurlanden heroverwegen dienstplicht
De oorlog in Oekraïne en geopolitieke spanningen wereldwijd hebben de aandacht voor nationale defensie in heel Europa vergroot. Duitsland werkt aan een systeem waarbij alle 18-jarigen zich verplicht moeten registreren voor mogelijke militaire dienst, met het oog op een latere, gerichte oproep als dat nodig is. Frankrijk en Italië zetten in op vrijwillige of beperkte dienstplichtvormen. Deze maatregelen moeten zorgen voor grotere militaire reserves en betere voorbereiding op crisissituaties.
Spanje kiest voor beroepsleger
In Spanje is de dienstplicht voor mannen sinds 2001 opgeschort. De regering benadrukt dat er geen plannen zijn om die opnieuw in te voeren. Het ministerie van Defensie stelt dat het beroepsleger voldoende capaciteit heeft om de nationale veiligheid te garanderen.
Voorstanders willen vrijwillige ´mili´ terug
Toch klinkt er ook een ander geluid. Sommige reservisten en militairen pleiten voor een vrijwillige militaire basisopleiding voor jongeren. Die zou Spanje een bredere militaire reserve opleveren, inzetbaar bij noodsituaties zoals natuurrampen of militaire dreiging.
Zij wijzen erop dat het huidige aantal reservisten laag is en dat vooral jongere mensen ontbreken in deze groep. Volgens hen zou een goed gestructureerd, betaald vrijwillig systeem ook bijdragen aan maatschappelijke betrokkenheid en discipline.
Kritiek op haalbaarheid en kosten
Tegenstanders vinden herinvoering onrealistisch. Ze wijzen op de hoge kosten en het gebrek aan aantrekkingskracht van militaire functies. De salarissen in het Spaanse leger zijn laag en kunnen moeilijk concurreren met civiele banen. Een vrijwillige militaire dienst zou daarom ook financieel onaantrekkelijk kunnen zijn.
Bovendien bleek het oude dienstplichtsysteem goedkoop maar weinig effectief. Experts pleiten daarom voor verdere professionalisering van de strijdkrachten in plaats van terugkeer naar massale dienstplicht.
Discussie leeft, maar beleid verandert niet
Hoewel het debat over de militaire dienstplicht in Spanje oplaait door internationale ontwikkelingen, blijft het beleid vooralsnog ongewijzigd. De overheid ziet geen noodzaak om het beroepsleger aan te vullen met dienstplichtigen.
Toch zou een vrijwillige variant op termijn bespreekbaar kunnen worden, vooral als Europa zich verder herbewapent en de nood aan reservisten toeneemt. Voor nu blijft de militaire dienstplicht in Spanje verleden tijd.
Spanje zet in op grootschalige militaire modernisering