Duizenden mensen trokken zaterdag de straten van Barcelona op om verlaging van de huurprijzen en eerbiediging van het recht op huisvesting te eisen. Onder het motto ‘Se acabó. Bajemos los alquileres’ (“Het is genoeg. Laten we de huurprijzen verlagen”) riepen verschillende vakbonden en maatschappelijke organisaties op tot actie.
Carme Arcarazo, woordvoerder van het Sindicato de Inquilinas de Cataluña, de belangrijkste organisator van de demonstratie, verklaarde dat “vandaag een nieuw politiek hoofdstuk begint op het gebied van huisvesting.” Volgens Arcarazo moet er een einde komen aan investeerders die woningen behandelen als een potje Monopoly. “Woningen zijn om in te wonen, niet om winst mee te maken,” aldus de woordvoerder.
De huurprijzen in Barcelona zijn de afgelopen jaren flink gestegen. Volgens het Instituto de Estadística de Cataluña steeg de gemiddelde maandelijkse huurprijs in Barcelona tussen 2012 en 2022 van 720 euro naar 1027 euro. Dat komt bijna overeen met het minimumloon in Spanje dat op 1.134 euro staat. In het eerste kwartaal van dit jaar bereikten de huurprijzen hun hoogste punt ooit, met een stijging van 10% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Wat eisen de demonstranten?
De demonstranten in Barcelona eisen onder andere:
- Een halvering van de huurprijzen.
- Het terugwinnen van leegstaande, toeristische en tijdelijke huurwoningen voor de lokale bevolking.
- Een verbod op woningen die niet als woonruimte worden gebruikt.
Waarom is dit belangrijk?
De onvrede over de huurprijzen groeit in de grootste steden van Spanje. De protesten in Barcelona volgen op de massale mars in Madrid op 13 oktober en eerdere demonstraties in steden als Málaga en Sevilla. In Málaga lijkt het stadsbestuur gehoor te geven aan de onvrede. Vanaf begin december voert de stad een verbod in op het registreren van nieuwe vakantieverhuur in wijken die al als verzadigd worden beschouwd. Dat is het geval wanneer vakantieverhuur daar meer dan 8% beslaat.
De situatie in Barcelona
In Barcelona liggen veel huurprijzen ver boven het minimumloon en is alleen wonen bijna onmogelijk. Bijna de helft van de huurwoningen in de stad is in handen van eigenaren die meer dan vijf woningen bezitten. Over het algemeen zijn in Catalonië de huurprijzen in de afgelopen twintig jaar drie keer sneller gestegen dan de inkomens van huishoudens.
Wat is er tot nu toe gedaan?
Catalonië is de enige autonome regio die huurprijsregulering heeft ingevoerd. Deze regeling kent echtergeen sancties of inspecties om naleving te garanderen. Veel verhuurders hebben hun aanbod omzeild door massaal over te stappen op verhuur voor enkele maanden.
“Huurstaking”
De oproep van de demonstranten klonk duidelijk: “Nóg een euro meer is er niet bij. Huurstaking!” Arcarazo riep de politici op om maatregelen te nemen, zoals het halveren van de huurprijzen, het invoeren van contracten van onbepaalde tijd en het verbieden van speculatieve vastgoedverkoop.
Toerisme onder vuur
De protesten in Barcelona stonden niet op zichzelf. Al eerder deze zomer was de stad in het nieuws vanwege protesten tegen massatoerisme, waarbij in sommige gevallen toeristen met waterpistolen werden natgespoten. Met 15,6 miljoen bezoekers in 2023 is de druk op de woningmarkt verder opgelopen, vooral door de stijging van de korte termijn verhuur via platforms zoals Airbnb.
Arcarazo benadrukte de dagelijkse strijd van veel Barcelonezen: “Het is genoeg dat we de helft van ons salaris aan huur kwijt zijn. Het is genoeg dat we telkens weer onze spullen inpakken zodra een contract afloopt. De huurprijzen moeten drastisch omlaag.”
Reactie van de Generalitat
De president van de Generalitat, Salvador Illa, heeft zondag aangekondigd bereid te zijn om in gesprek te gaan met vertegenwoordigers van de samenleving die zich inzetten voor betere huisvesting. Illa benadrukte dat Catalonië het meest ambitieuze programma voor huisvesting heeft van alle autonome regio’s in Spanje. De overheid zal volgens hem het voortouw nemen in de strijd tegen de hoge huurprijzen.
“We zullen een leiderschap tonen dat iedereen hoort,” verklaarde Illa. “We zullen luisteren naar alle actoren en vertegenwoordigers van de samenleving met ideeën over huisvesting.” Hij voegde eraan toe dat de Generalitat dit “oefening van luisteren” zal aanpakken met realisme en constructieve houding. Illa deed ook een oproep aan andere overheden, vooral gemeenten, om zich bij deze inspanningen aan te sluiten.