Gibraltar wordt daarmee verplicht de accijnzen op alcohol, tabak en benzine te verhogen en met formules te komen om de smokkel en fraude in het gebied aan te pakken. Over het protocol werd eerst apart onderhandeld tussen Madrid en Londen. Nog deze maand zullen beide regeringen een handtekening zetten onder de tekst in het 585 pagina’s dikke Brexit-akkoord tussen Londen en Brussel staat.
Een belangrijk punt in de deal is dat voor burgers van de Europese Unie die nu in het Verenigd Koninkrijk studeren, wonen of werken er niets verandert. Hetzelfde geldt voor de Britse burgers binnen de Euorpese Unie. Die kunnen voor de rest van hun leven in EU-landen blijven wonen en werken in dezelfde omstandigheden als voor de Brexit.
Spaanse werknemers in Gibraltar
De belangrijkste punten voor Spanje en Gibraltar zijn dat werknemers die een salaris ontvangen en zelfstandigen die werkzaam zijn in Gibraltar en omstreken (Tarifa, Jimena de la Frontera, Castellar de la Frontera, SAn Roque, Los Barrios, La Línea de la Concepción en Algeciras) vrij de grens met Gibraltar kunnen oversteken en dezelfde arbeidsrechten houden als tot nu toe het geval is geweest en net als die gelden voor Europese burgers aan beide kanten van die grens. Er zijn circa 10.000 Spanjaarden die dagelijks de grens oversteken om in Gibraltar te werken.
Een garantie op bovenstaande zal gelden voor de overgangsperiode die van 29 maart 2019 tot 31 december 2020 zal duren.
Het definitieve akkoord houdt ‘rekening met eender welk negatieve sociaaleconomische effecten’ er mogelijk voor Gibraltar en de omliggende Spaanse gemeentes optreden. Spanje en het VK moeten ‘samenwerkingsvormen’ onderzoeken die nodig zijn om een volledige transparantie te verkrijgen over fiscale kwesties die de financiële belangen van alle partijen behartigen en in lijn zijn met de standaarden van internationale organisaties zoals G20 en OESO. Er wordt eveneens een systeem van administratieve samenwerking opgericht tegen fraude, smokkelbendes en witwaspraktijken.
Het Verenigd Koninkrijk moet voor 30 juni 2020 voldoen aan de internationale verdragen voor tabak zoals die van de Wereld Gezondheids Organisatie waarin aanbevelingen staan variërend van accijnsverhogingen en regelgeving over verpakkingen.
Hetzelfde geldt voor alcohol en benzine. De accijnzen hierop gaan omhoog om fraude en smokkel te voorkomen. Voorheen staken veel Spanjaarden ook de grens over om aan goedkopere producten in Gibraltar te komen en in sommige gevallen door te verkopen op Spaans grondgebied.
Londen en Madrid moeten het bovendien eens worden over het gebruik van het vliegveld van Gibraltar. Spanje claimt nog steeds de grond waarop het vliegveld ligt. Ook zullen de twee landen moeten samenwerken op het gebied van douane en politiematerieel. Op milieuvlak moet samenwerking gezocht worden met betrekking tot afval, het tegengaan luchtverontreiniging, waterzuivering, wetenschappelijk onderzoek en visserij. In het voorlopige akkoord is bevestigd dat het Verenigd Koninkrijk verantwoordelijk blijft voor de externe betrekkingen van Gibraltar.
Comité’s
Er zullen drie comité’s worden opgericht bestaande uit Spaanse en Britse ambtenaren. Deze drie comité’s rapporteren aan een afzonderlijk comité met Britse en EUropese vertegenwoordigers. Zo behoudt de Europese Unie supervisie over de samenwerking tussen Spanje en het VK met betrekking tot Gibraltar. Daarbij zal een gezamenlijk comité zich buiten over de eerder genoemde milieukwesties, de visserij en het gezamenlijk gebruik van het vliegveld.
Reactie uit Gibraltar
Fabian Picardo, premier van Gibraltar waarschuwde na de chaos die ontstond door het opstappen van diverse Britse ministers dat een ‘no-deal Brexit een grote bedreiging vormt voor Gibraltar dan de deal’. Picardo denkt dat principe-akkoord zeker zal werken voor het Verenigd Koninkrijk en daarom ook voor Gibraltar. ‘Het is belangrijk dat er een akkoord is bereikt, want voor Gibraltar is no-deal als alternatief niet zo goed als wat nu op tafel ligt.’ Ingaand op vragen van journalisten over wat er gebeurt als de huidige deal niet door het Britse parlement komt, zei hij: ‘Dan is er geen akkoord en dat zou erg slecht zijn voor Gibraltar’.