Die lavastroom heeft een hoogte van zes meter en stoot tot nu toe tussen 6000 en 9000 ton zwaveldioxide uit en heeft een snelheid tot 700 meter per uur. Alles wat op zijn weg ligt, wordt verwoest: huizen, gewassen en infrastructuren. Tot nu toe zijn er nog geen persoonlijke ongevallen geregistreerd, zo heeft de voorzitter van de eilandregering Mariano Hernández Zapata bevestigd. ‘Maar de lava eet letterlijk alle woningen, infrastructuren en gewassen die hij op zijn weg richting de kust van Valle Aridane tegenkomt.’ Naar verwachting bereikt de stroom op maandag bij schemering de zee.
Inmiddels zjin ruim 5.000 personen geëvacueerd en zijn 100 woningen geheel of gedeeltelijk vernield. Ook een school werd volledig door de dikke laag hete brei verzwolgen.
Geëvacueerde toeristen
Onder de geëvacueerden zijn ook toeristen. De Telegraaf schrijft op maandag dat er 200 Nederlandse toeristen op het eiland verblijven. Enkele daarvan hebben halsoverkop hun hotel moeten verlaten. De evacuatie zou ‘een zooitje’ zijn. Vooralsnog zijn alleen gasten van hotel Sol de Palma geëvacueerd omdat de toegangswegen geblokkeerd dreigden te raken.
De technisch directeur van Pevolca, Miguel Ángel Morcuende legt in de krant 20Minutos uit dat de vulkaan via twee scheuren op 200 meter afstand van elkaar is uitgebarsten en nu negen monden telt waaruit lava stroomt.
Premier Sánchez op locatie
De Spaanse premier heeft maandag de plek van de uitbarsting bezocht en zijn medeleven getoond aan alle betrokkenen. Tevens beloofde hij ‘zijn totale en absolute inzet’ bij de wederopbouw en het herstel. ‘Deze uitbraak gaat er niet de oorzaak van zijn dat mensen achterblijven, ook al zijn er onherstelbare schades opgetreden zoals het verlies van woningen met alle emotionele lading die daarbij hoort’, zei Sánchez. De premier benadrukte dat op dit moment het belangrijkste is de veiligheid van iedereen te garanderen.
Aswolk van vulkaan bereikt 3.000 meter hoogte
Inmiddels heeft de aswolk van de vulkaanuitbarsting een hoogte bereikt van 3.000 meter, waardoor het waarschuwingssysteem voor de luchtvaart geactiveerd moest worden. Volgens meteoroloog Francisco Martín van Meteored is de meteorologische situatie op La Palma gunstig voor de bevolking. ‘De passaatwinden vanuit het noordoosten nemen de aswolk mee naar het zuiden en gelukkig regent het niet, zodat de as niet op het land terechtkomt.’
De gevaren van de vulkaanuitbarsting
Niet alleen de lava zorgt voor gevaar op het eiland. De evolutie in de laatste uren van de magmareserves in de korst en van de lava die op het oppervlak circuleert, brengt ook onbekende factoren en risico’s met zich mee, waaronder het vrijkomen van giftige gassen, aswolken, verontreiniging van het grondwater en explosies in de zee.
Een uitbarsting zonder einde in zicht
Experts hadden berekend dat de magma-voorraad van de Cumbre Vieja ongeveer 11 miljoen kubieke meter is. Nu wordt dat volume lava in de korst naar boven herberekend “vanwege de manier waarop het is vrijgekomen, vanwege de vervorming van de grond en vanwege hoe het evolueert”, legt de IGN-seismoloog, Eduardo Suárez, uit. Niemand durft echter te voorspellen hoe lang magma uit de vulkaan zal stromen. “We kunnen niet zeggen hoe lang het zal duren of wanneer het zal stoppen.”
Carmen López, directeur van het Centraal Geofysisch Observatorium van het Nationaal Geografisch Instituut zegt hierover in El País: “De uitbarsting op La Palma heeft genoeg materiaal, intensiteit en magma om weken aan te houden” en voegt toe dat het nog te vroeg is om te weten hoelang de lava-uitstoot zal duren.
Tot 9.000 ton gas per dag
Experts waarschuwen voor het gevaar van de gassen afkomstig van de vulkaan La Palma. Ook benadrukken dat mensen in geen geval, ook niet voor mooie foto’s, de lavastromen moeten naderen. “Je moet voorzichtig zijn want bij de vorige uitbarsting op La Palma stierven twee mensen na het inademen van giftige gassen.”
De gassen die worden uitgestoten zijn Co2, zwavel, waterdamp en waterstofsulfide. Er wordt geschat dat er per dag tussen de 6.000 en 9.000 ton gassen wordt uitgestoten. De president van de Canarische Eilanden zelf, Ángel Víctor Torres, wees er maandag op dat de vulkaan meer dan 20.000 ton zwaveldioxide heeft uitgestoten.
Het Nationaal Geografisch Instituut waarschuwt voor de verontreiniging van het grondwater in het gebied door gassen die uit de vulkaan komen en de drinkwaterreserves onbruikbaar zullen maken. Eveneens wordt gewaarschuwd voor de val van as op meer dan twee kilometer afstand van het gebied van de uitbarsting.
Explosies in zee
Het grootste probleem volgens experts is dat door de steile topografie van het eiland, de lava de zee kan bereiken. “Als dit gebeurt kunnen er explosies volgen vanwege de hoge temperatuur van de lava (1075 graden Celcius) wanneer die in contact komt met de zee. De temperatuur waarop water kookt is 100 graden, dus met een tienvoudige hitte wordt het explosief”, waarschuwt Suárez. Dan is bovndien naast de explosiviteit het belangrijkste risico opnieuw de uitstoot van gassen, zowel van waterdamp als gassen met chloor. Tot slot is er nog het risico op bosbranden, maar het eilandbestuur heeft daartegen al alle mogelijke middelen ingezet die door het leger worden bijgestaan.
De video op deze pagina is van TV Canarias die de uitbarsting ‘live’ gedurende vier uur in beeld brengt.