Steeds meer details komen boven water, waaruit blijkt dat het land dieper in het moeras zit dan aanvankelijk werd aangenomen.
Zelfs historici melden zich en verwijzen naar admiraal Piet Hein die in 1621 voor 12 miljoen aan goud en zilver buitmaakte op een Spaanse zilvervloot voor de Cubaanse kust.
De vergelijking tussen Piet Hein en het gilde van speculanten en bankiers lijkt vergezocht. Toch zit er een zekere overeenkomst in. Piet Hein zorgde ervoor, dat het Nederlandse leger nog 8 maanden kon worden gefinancierd en de aandeelhouders van deze overvalachtige aktie beloond werden met een agio van 50%.
Niet niks in verhouding tot de huidige, schamele, zelfs hier en daar negatieve rente-opbrengsten. Dat hij op deze wijze Fort ’s Hertogenbosch kon bevrijden van een Spaanse bezetting zal de betrokkenen dan ook een zorg zijn geweest.
Hoeveel en aan wie?
Weer krijgt Spanje ervan langs, bijna 400 jaar later. Geen zilvervloot deze keer. Nu gaat het om een schat van geleend geld, die nog even moet worden terugbetaald. Hoeveel is eigenlijk net zomin bekend, als aan wie.
Dat is andere koek. De regering zit ermee, want die moet op de geldmarkt lenen tegen bijna 7% rente om de kredietverleners, banken dus, uit de klem te helpen.
Goede buren in de eurozone springen bij om de rente te drukken, maar stellen hun voorwaarden. Op het oog bijna onmogelijke naar het menigeen toeschijnt. De belastingen moeten ervoor omhoog. Het volk zucht, de banken glimlachen. Kunnen zij daar wat aan doen?
IVA
Wat te denken van incontinentieslipjes die nu 2% duurder gaan worden zonder dat dit kan worden tegengehouden. Of van de zonovergoten camping, waar -na het hoogseizoen- voor een koele nacht in een tentje ook al 2% meer moet worden neergeteld. Textiel wordt zelfs 3% duurder, evenals schoeisel.
Gelukkig liet El Corte Ingles onlangs weten wat meer op de kleintjes te gaan passen, zodat de klap daar wel niet al te hard zal aankomen. Levend in het negen maanden per jaar vrolijk warme Andalusië herinner ik me gedurende die tijd één paar slippers te dragen en twee setjes shirts en broeken.
Ik zal er een setje bij moeten kopen om de prijsverhoging van de wasmiddelen op te vangen. Een investering voor kleding daarom van wellicht 25 euro, doorgaans uit te smeren over 3 of meer jaren. Ja, een nieuwe auto kost algauw een paar honderd euro meer als de IVA per september wordt verhoogd.
Eerlijk gezegd valt het met die hete soep nog wel mee en lijkt het eerder op een koude gazpacho die regeringschef Mariano Rajoy hier aan iedereen voorschotelt. Niet dat iedereen er daardoor meer van houdt, natuurlijk.
Betere condities
Dat lijkt een scherts en is het ook. De Spaanse regering ligt nog steeds op een koers die dichtbij het optimale uitkomt voor de beheersing van haar bankencrisis. Natuurlijk had niemand kunnen voorzien, dat de betere condities die Mariano Rajoy voor leningen binnen de eurozone heel knap had weten los te peuteren bij de EC, door toedoen van een Duitse hoge rechtbank min of meer zijn komen te vervallen.
Ervoor kwam iets in de plaats dat nog net geen voldongen “bail-out” mocht heten. Maar voor 12 september, als de uitspraak komt over de wijze waarop die ‘hulp’ (ESM) verstrekt mag worden, zal er nog veel water door de zee gaan. Naast Spanje liggen immer ook Ierland, Portugal, Italië, Cyprus en Slovenië tamelijk scheef met de euro.
Afkoeling
Er is echter nog een andere overeenkomst tussen Piet Hein’s tijd en die van nu: ons klimaat. In de tijd van de prominente admiraal diende zich een afkoeling aan op het noordelijk halfrond, die zou uitmonden in hongersnoden, bevroren rivieren en meren, oorlogen, maar prachtige schilderijen. Dat was aan het begin van een kleine ijstijd.
Is het niet opvallend, dat deskundigen -zonder door de politiek te worden gehoord- al bijna tien jaar in toenemende mate waarschuwen voor een nieuwe kleine ijstijd? Al sinds 1998 loopt de temperatuur op deze planeet terug en eigenlijk al zeer veel langer.
De zon schijnt een beetje anders dan normaal naar het lijkt, wat zich vandaag weerspiegelt in grillig en vooral iets kouder weer. Omstreeks 2028 zouden we, als deze waarnemingen zo blijven doorgaan, op een nieuwe koudepunt zijn aangekomen.
Ongeveer op het moment waarvan het IMF dezer dagen wijsgerig heeft verkondigd, dat Spanje dan geen hulp meer nodig zal hebben. Dat raad je de koekoek, gesteld dat Spanje dan het nieuwe Zwitserland van Europa is geworden en Groningen bijna het hele jaar onder 3 meter sneeuw begraven ligt.
Teruglopende bevolking
Dat er een kleine ijstijd zou kunnen komen, is niet verdisconteerd in de nieuwe leningen voor Spanje. Net zomin als een aanzienlijk teruglopende bevolking tot 2028. Edward Hugh, de bekende economist uit Barcelona, heeft het er bij zijn verhandelingen over de economie telkens weer over.
Hij waarschuwt er indringend voor bij toekomstberekeningen nu eindelijk eens de loop van de bevolking te betrekken, of beter: de afloop daarvan. Er komt steeds minder jeugd bij, de Spaanse bevolking veroudert snel en het geboorte-overschot beweegt zich reeds enige tijd rond een nulpunt.
Wat meer met elkaar vrijen helpt momenteel niet bijzonder, omdat ‘austerity’ de fondsen nu al opslokt die nodig zouden zijn om de gevolgen daarvan later te betalen. Dus komen er nog minder kinderen bij. In zoverre kan de aangekondigde IVA-verhoging danig roet in het eten gooien om Spanje er op tijd weer bovenop te krijgen.
Onjuiste berekeningen
Dit lijkt wel grappig, maar het Max Planck Instituut voor Demografie heeft onlangs studies gepubliceerd, die erop duiden dat veel (politieke) bevolkingsprognoses op onjuiste berekeningen zijn gebaseerd.
Dit gerenommeerde instituut is zelfs gekomen met een ‘nieuw model om de onzekerheden wat meer in de greep te krijgen’. Wat heeft dit te maken met een bedrag van ongeveer 500 miljard dat Spanje tot 2028 (aldus het IMF) nodig kan hebben om vlottend te blijven?
Dat is kort verklaard: het maakt nogal wat uit of je dat bedrag over 50 miljoen inwoners of maar 30 miljoen uitspreidt in een tijdsbestek van 16 jaren. In het laatste geval zit je mooi een jaar voor een ander te werken.
Zo’n bevolkingsberekening lijkt overigens eenvoudig. Die begint bij het aantal inwoners van een land. Daar telt men de geboorten bij op en trekt men de overledenen daarvan af. Dan telt men er de immigranten uit verre landen bij op en trekt men er de emigranten naar Duitsland en andere landen vanaf. Die rekensom geeft een beeld van de intrinsieke verandering van het aantal inwoners. Daar blijft het echter niet bij.
Onverwachte factoren
Onverwachte factoren, zoals een onverwacht optredende hoge werkloosheid of een slechte conjunctuur die mensen doen vertrekken, laat staan een ijstijd, worden er niet in meegenomen. Vooral zorgbarend is in dit licht de relatie tussen energie-verbruik en het aantal kinderen dat men volgens deze ‘modellen’ kan berekenen.
Spanje verhoogt de energieprijzen opnieuw. Dat draagt ongetwijfeld bij aan meer kinderen, maar zullen dat er genoeg zijn als er voor hen onvoldoende te eten is door toenemende koude met misoogsten?
Ingewikkeld is het daarom een echt ‘passende’ strategie te maken om aan de huidige bankencrisis een einde te maken.
Toch verheug ik me een beetje op de pan met gazpacho, die koelere nachten en het idee dat er een regering zit die dit alles kennelijk had voorzien…
Spaineconomy.blogspot, Max Plank Instituut, El Pais, Wikipedia, Iceagenow.info