Voor alle EU-lidstaten is vastgesteld dat in 2020 de helft van de verpakkingsmaterialen gerecycled moet worden. Die doelstelling heeft Spanje bij lange na niet gehaald (in 2019 was dit 34,7 procent). Om de afvalberg te verkleinen wil minister Teresa Ribera van Ecologische Transitie de vervuiler laten betalen. Dat betekent dat de rekening voor het verwerken en recyclen van verpakkingsmaterialen volledig terechtkomt bij de fabrikanten die ze op markt brengen.
Vervuiler betaalt
In de huidige wet op het afvalbeheer uit 1997 is vastgelegd dat fabrikanten alleen de extra kosten voor hun rekening moeten nemen van het recyclen van hun verpakkingen versus de traditionele afvalverwerking die door de gemeenten wordt betaald. Met ingang van de nieuwe wet komen de kosten dus volledig voor rekening van de fabrikanten, dat wil zeggen de kosten voor de containers voor gescheiden inzameling en het daaropvolgende transport en de verwerking van het afval.
Gemeenten verzorgen volledige afvalverwerking en -recycling
Fabrikanten kunnen de kosten voor het recyclen weer verhalen op de consument met het invoeren of verhogen van een ecotaks die zij dan weer afdragen aan de gemeenten. De gemeenten recyclen het afval en zorgen ervoor dat de materialen uiteindelijk weer bij de fabrikanten terechtkomen.
Natuurbeschermingsorganisaties zoals Ecologistas en Acción en Amigos de Tierra vinden het bovendien de hoogste tijd dat de producenten gaan betalen voor het opruimen en verwerken van plastic en ander afval dat op het strand en op straat achterblijft. Ook dat is in het nieuwe wetsontwerp van de Spaanse regering meegenomen.
Verbod op nieuwe plastic wegwerpproducten
Overige punten waar de nieuwe wet in voorziet zijn onder andere een belastingverhoging op alle wegwerpplastics, verplichte scheiding van organisch afval, textiel en gevaarlijk huishoudelijk afval, 55 procent afvalrecycling in het jaar 2025; 60 procent in 2030 en 65 procent in 2035, een verbod op de introductie van nieuwe plastic wegwerpproducten als rietjes, wattenstaafjes, plastic bestek en bordjes, een verbod op gratis plastic zakjes in supermarkten en winkels vanaf 1 januari 2023, halvering van de voedselverspilling van huishoudens en horeca en de verplichting voor bars en restaurants om hun gasten gratis kraanwater te serveren.