Judith Goeree
Voor de kust van Marbella is op zondag 18 mei 2025 een wel heel bijzondere gast opgedoken: een indrukwekkende reuzenhaai. Het enorme dier zwom rustig rond en werd gespot door medewerkers van AquaTime Marbella. De reuzenhaai zwom op een paar meter afstand van recreatieboten van het maritieme bedrijf en werd door medewerkers vastgelegd op video.
Zeldzaam bezoek in Marbella
Volgens AquaTime, dat al 35 jaar actief is aan de Costa del Sol, was het de allereerste keer dat zij een reuzenhaai van zo dichtbij zagen. Op de beelden is te zien hoe een volwassen vrouwtje samen met een jong kalm door het water glijdt. Ze was waarschijnlijk op weg naar de Atlantische Oceaan via de Straat van Gibraltar.
De reuzenhaai (Cetorhinus maximus) is na de walvishaai de grootste vis ter wereld. Deze vriendelijke reus kan tot wel 10 meter lang worden en meer dan vier ton wegen.
Groot, maar ongevaarlijk
Ondanks zijn indrukwekkende afmetingen is de reuzenhaai volkomen ongevaarlijk voor mensen. Het dier leeft van plankton en kleine visjes, die hij uit het water filtert met zijn gigantische bek. Bioloog Charlie Sarria uit Málaga laat weten dat deze haai niet iets is om voor te vrezen.: “Reuzenhaaien zijn niet agressief en juist belangrijk voor het mariene ecosysteem. Er is echt geen reden om bang te zijn voor deze haai.”
Niet de eerste reuzenhaai in Spanje
Hoewel het voor Marbella een primeur was, zijn reuzenhaaien al eerder voor de Spaanse kust gezien. Onlangs ving een visser in Port de la Selva (Costa Brava) per ongeluk een zeven meter lang exemplaar in zijn netten. Het dier overleefde het niet en is overgedragen voor onderzoek aan de mariene stichting CRAM.
In 2023 werd eveneens een reuzenhaai gespot in de haven van Málaga. En in 2020 zwom een reuzenhaai vlakbij het strand van Sacaba, ook in de provincie Málaga. De verschillende waarnemingen laten zien dat reuzenhaaien in het voorjaar vaker richting de kust trekken. Ze zijn dan waarschijnlijk op zoek naar voedselrijk water.
Beschermde diersoort
De reuzenhaai staat sinds 2017 in Europa op de lijst van beschermde soorten en wordt door de Internationale Unie voor Natuurbescherming als ‘kwetsbaar’ geclassificeerd. Juan Antonio López van Fundación Aula del Mar Mediterráneo, een Spaanse stichting die zich inzet voor het behoud van het mariene milieu, met de focus op de Middellandse Zee rond Andalusië, benadrukt dat elke waarneming telt. “We moeten deze bijzondere dieren met respect behandelen en hun leefgebied beschermen.”
Haaien in Spaanse wateren: zeldzaam, maar niet ongewoon
In de afgelopen vijf jaar zijn er regelmatig haaien gespot langs de Spaanse kust, zowel in de Middellandse Zee als in de Atlantische Oceaan. Hoewel dit soms leidt tot tijdelijke sluitingen van stranden, zijn aanvallen op mensen uiterst zeldzaam. Zo werd in juni 2024 een vermoedelijke hamerhaai gezien bij Playa de Melenara op Gran Canaria, wat leidde tot de tijdelijke sluiting van het strand. In juni 2023 werden binnen tien dagen vijf haaien gespot bij onder andere Murcia, Ibiza, Menorca en Galicië. Ook werd een koehaai aangetroffen in de haven van Mallorca.
Welke haaien leven in Spaanse wateren?
Spanje kent meer dan 50 haaiensoorten. De meest waargenomen is de blauwe haai, een migrerende en niet-agressieve soort. Andere soorten zoals de hamerhaai, hondshaai en toonhaai worden af en toe in kustwateren gezien. De grote witte haai is extreem zeldzaam; de laatste bevestigde waarneming dateert uit 2018 bij het eiland Cabrera, ten zuiden van Mallorca.
Meeste haaien zijn ongevaarlijk
De meeste haaiensoorten zijn niet gevaarlijk voor zwemmers. In Spanje zijn sinds het bijhouden van gegevens slechts drie aanvallen geregistreerd, waarvan geen enkele met dodelijke afloop. Toch worden stranden uit voorzorg tijdelijk gesloten wanneer een haai dicht bij de kust wordt gezien.
Veel haaiensoorten in Spanje worden bedreigd door overbevissing en verlies van leefgebied. Verschillende organisaties, zoals de Fundación Aula del Mar Mediterráneo, zetten zich actief in voor bescherming en bewustwording rond deze belangrijke mariene dieren.
Walvishaai jaagt strandgasten stuipen op het lijf in Fuengirola
Wat moet je doen als je er een ziet?
Het idee zal velen niet echt aantrekken, maar mocht je het geluk hebben een reuzenhaai te spotten, blijf dan vooral rustig. Houd bovendien afstand en maak geen lawaai. Probeer het dier vooral niet aan te raken. Waarnemingen kun je melden bij de kustwacht of een marien onderzoekscentrum.
Bronnen: Málaga Hoy, Diario Sur