Het gaat om een veelgebruikt product in Spaanse huishoudens, het wordt gegeten op broodjes, bij het ontbijt en de ‘merienda’ en verwerkt in gerechten. Vanwege de milde smaak en lichtheid staat het bekend als een “gezond” product, geschikt voor diëten, voor kinderen en ouderen en een typische hulpbron voor degenen die gezonder willen eten. De waarheid is echter dat het niet zo gezond is als zijn reputatie doet geloven.
Dat heeft OCU geverifieerd door het product uitgebreid te onderzoeken op voedingswaarde. Het gaat om gesneden gekookte ham, ofwel ‘jamón codio’ of ‘jamón York’ in het Spaans. De gekookte hammen die op de markt zijn te vinden, zijn intensief bewerkte vleesproducten met een hoog zoutgehalte, bevatten veel water en toevoegingen… en vaak minder vlees dan men zou denken.
Experts van OCU onderzochten het kwaliteitsniveau van de gekookte ham die in supermarkten wordt verkocht. De resultaten bestempelt de organisatie als ‘verwoestend’.
Van de meeste onderzochte hammen is het vetgehalte meer dan 10%. Van de 25 geanalyseerde gekookte hammen bevatten er 24 meer dan 1,25 gram zout, terwijl dat de limiet is die is vastgesteld door de Spaanse voedsel- en warenautoriteit.
Aan de andere kant heeft de Wereldgezondheidsorganisatie bewijs gevonden dat de consumptie van 50 gram bewerkte vleesproducten per dag verband houdt met darmkanker.
Als je nog geen vegetariër of veganist bent, kun je bij het kopen van dit product volgens OCU naar twee aspecten kijken. Enerzijds dat het vleesgehalte varieert tussen 85% en 98%. Anderzijds dat het minder dan 1,25 gram zout per 100 gram product bevat. Nog beter is het als de ham biologisch is.
OCU heeft op basis van de bevindingen van de experts een lijst opgesteld met de beste en slechtste gekookte hammen. De laatste plaats in de ranglijst is voor de ‘Frial lonchas finas, jamón cocido extra duroc’ (dunne plakjes extra hard gekookte ham). Deze krijgt een beoordeling van 50 punten op een totaal van 100. Het is de slechtste kwaliteit gekookte ham. Dat is volgens de experts opvallend omdat het wel 95% duroc varkensvlees bevat.
Bij de proeverij kreeg deze ham wel en goed cijfer (70 punten op 100), maar andere criteria kregen weer een onvoldoende, zoals etikettering, additieven, hygiëne en voedingswaarde. Naast het Duroc varkensvlees bevat deze gekookte ham teveel zout, aroma’s, dextrose, antioxidanten, conserveermiddelen en stabilisatoren.
Yorkham en gekookte ham
Paula Rodríguez, diëtist-voedingsdeskundige bij de Spaanse stichting voor Voeding (FEN), legt uit dat “de benaming ham york dezelfde is als voor gekookte ham, en verwijst naar een vleesproduct van de achterpoten van het varken, onderworpen aan hitte en behandeld in pekel”.
Klik hier voor de resultaten van het onderzoek
Minder of geen vlees eten is beter voor de gezondheid
Steeds meer onderzoeksresultaten wijzen erop dat het verminderen van de vleesconsumptie of het helemaal laten staan, beter is voor je gezondheid. Ook het Nederlandse Voedingscentrum.nl bevestigd dat het eten van rood en bewerkt vlees je risico op een hartaanval, beroerte, diabetes en bepaalde soorten kanker verhoogt, en jaren van je leven kan kosten. En als je minder vlees eet en het vervangt door gezonde vetten, seizoensverse producten en volle granen, nemen de gezondheidsbevorderende voordelen alleen maar toe. Ook de Spaanse minister van Consumentenzaken, Alberto Garzón wees hierop in een interview vorig jaar waarmee hij veel opschudding veroorzaakte.
Milieu
Een ander voordeel is dat minder vlees eten ook nog beter is voor het milieu. Voedsel is verantwoordelijk voor 20 tot 35 procent van de uitstoot van alle broeikasgassen. Meer dan de helft daarvan komt van vlees en zuivel. Minder vlees eten levert al snel veel milieuwinst op.