‘Gritar mata’ (schreeuwen is dodelijk). Zo begint het artikel van de Spaanse krant El Mundo waarin het advies van de Spaanse regering wordt geëvalueerd. In het rapport van het CSIC werd eerder al gepleit voor een spreekverbod in metro’s in Spanje. Vlak na dit advies, zijn diverse Spaanse gemeentes, zoals Zaragoza, gestart met campagnes waarin wordt geadviseerd stil te zijn in het openbaar vervoer en andere gesloten ruimtes.
Negen wetenschappers adviseren spreekverbod in gesloten ruimtes in Spanje
Negen wetenschappers hebben meegewerkt aan het onderzoeksrapport van het Spaanse ministerie van Wetenschap waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de verspreiding van Covid-19 via aerosolen, kleine luchtdeeltjes die vrijkomen en door de lucht worden verspreid als iemand praat, lacht, zingt, hoest of niest.
Precies om deze reden is vanuit het ministerie het dringende advies om het mondkapje te blijven dragen, te zorgen voor ventilatie en zachter te praten of zelfs stil te zijn in gesloten ruimtes die onvoldoende geventileerd kunnen worden. Tijdens het praten worden namelijk tien keer zoveel aerosolen uitgestoten dan alleen tijdens het ademen.
Uitdaging voor luidruchtige Spanjaarden?
Niet praten is dus het devies in ruimtes waar onvoldoende geventileerd kan worden. Maar is dat niet ontzettend lastig voor Spanjaarden? Spanje is juist het land waar volop geleefd wordt en sociale contacten belangrijker lijken dan wat dan ook; op de markt, in de kroeg en op straat, overal is leven, wordt gelachen en – vooral luid – gesproken totdat de coronapandemie en de bijkomende beperkende maatregelen hier een tijdelijk einde aan maakten.
De vraag is of de Spanjaarden zich kunnen houden aan het advies. Spanje blijkt op basis van gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie immers het op een na meest luidruchtige land ter wereld – alleen in Japan zijn mensen luidruchtiger. Hard praten kan namelijk dodelijk zijn zolang we nog leven met het coronavirus. Zorgt dit advies niet voor een extreme verandering in wat Spanjaarden zo eigen maakt?
Kritiek op spreekverbod
Hoogleraar José Luis Jiménez, die zelf heeft meegewerkt aan het onderzoek, maakt zich hier geen zorgen over en verwacht dat zodra mensen gevaccineerd zijn en het virus achter ons ligt, de Spanjaarden de draad weer oppakken en weer terugvallen in hun normale gewoontes en sociale cultuur.
Toch kan dit advies van de wetenschappers en de regering rekenen op veel kritiek, eveneens vanuit wetenschappelijke hoek. Jiménez, eveneens expert in aerosolen bij de Universiteit van Colorado, ontving zelfs dreigmails waarin wordt opgemerkt dat het onmogelijk is om Spanjaarden een spreekverbod op te leggen. Jiménez’ reactie: ‘Ik zeg ook niet dat Spanjaarden een maand lang hun mond moeten houden, ik adviseer hen alleen dit te doen in heel specifieke situaties, zoals bijvoorbeeld in de metro.”
Enric Pol, hoogleraar Sociale Psychologie geeft aan dat luid praten in de Spaanse cultuur symbool staat voor potentie en zelfverzekerdheid. Zacht praten betekent het tegenovergestelde. ‘Het is veel goedkoper aan mevrouw María te vragen niet te schreeuwen dan een wagon van de metro of de bus geluiddicht te maken’.
Javier Gomá, filosoof en directeur van de stichting Juan March stelt in dit verband dat het veel veiliger is een theater te bezoeken dan in je eigen huis vrienden te ontmoeten. ‘In een theater zet je je masker op en houd je je mond’. Om dit effect te onderstrepen haalt hij onderzoeken aan die stellen dat er geen enkele besmetting terug te voeren is geweest op een theaterbezoek terwijl 70 procent van de besmettingen zijn oorsprong vond in familieverband en -omgeving.