In Spanje zijn er meer dan 5,4 miljoen buitenlanders: 11,6% van de bevolking. Onder hen zijn er meer dan 400.000 die zich in een illegale situatie bevinden, blijkt uit een onderzoek van de stichting Fundación por Causa en de Carlos III Universiteit van Madrid.
Alles bij elkaar vormen ze een enorme groep arbeiders, zichtbaar en onzichtbaar, waarop belangrijke sectoren van de Spaanse economie, zoals landbouw, horeca of bouw, steunen. Ze ondersteunen ook een groot deel van de gezondheidszorg en private zorg. En een bijdrage aan de sociale zekerheid met 2,3 miljoen belastingbetalers. Hiervan zijn zes op de tien afkomstig uit landen buiten de Europese Unie. El País concludeert dat zonder hen Spanje niet zou functioneren. De krant wil het enorme gewicht in de economie en samenleving van dit collectief inzichtelijk maken. Daarom stellen ze een hypothetische dag voor zonder immigranten met het volgende resultaat.
Mercamadrid
De grootste groothandelsmarkt in Madrid zou niet meer weten wat met de groente en fruit gedaan zou moeten worden. De overgrote meerderheid van de mannen die de 6.000 ton groenten en fruit die dagelijks naar Mercamadrid worden vervoerd, stapelen, laden, catalogiseren en bestellen, zijn immigranten. Samen zorgen ze ervoor dat deze macromarkt werkt. Als ze op een dag massaal niet zouden komen opdagen, zou heel Midden-Spanje zonder fruit zitten.
Barcelona vies en zonder taxi’s en vies
Op die hypothetische dag zonder immigranten zou Barcelona vies zijn en bijna zonder taxi’s zitten. Er zouden ook geen bars of restaurants zijn. En alles zou vuiler zijn, want voor het schoonmaken van Barcelona, binnen en buiten de openbare weg, worden meestal migranten ingehuurd.
De bouw stopt
In sommige autonome gemeenschappen, zoals Navarra, is een derde van de arbeiders in de bouw buitenlander. In Madrid gaat het om 16%. Zonder immigranten zou de sector van noord naar zuid instorten. Van de grootste overheidswerken in Madrid, de bouw van het Doce de Octubre-ziekenhuis, tot de flatgebouwen in buitenwijken of tot kleine interieur- of winkelhervormingen.
Dorpen zonder kinderen
In Chalamera, een stad in Huesca met 100 inwoners lanceerde de burgemeester (PSOE) een schokplan om de school (en daarmee de stad) te redden. Het schooljaar 2020-2021 eindigde met slechts één leerling, een Marokkaanse jongen. Ofwel kwamen er kinderen, of Chalamera’s toekomst zou onzerker zijn. Uiteindelijk werden twee gezinnen aangetrokken. Een Roemeense en een Marokkaanse. Samen brachten die vijf nieuwe kinderen naar het dorp. Immigranten, 30% van de bevolking, blazen niet alleen scholen nieuw leven in. Zo wordt het gemeentelijke zwembad gerund door een Colombiaan.
Carlos blijft in bed liggen, want niemand haalt hem op
Carlos zou op deze dag zonder immigranten niet uit bed gehaald worden door zijn hulp uit El Salvador. De zorgsector is het meest afhankelijk van buitenlanders. Binnen de speciale thuissystemen vertegenwoordigen zij 43,52% van de arbeiders. 164.848 mensen, de meesten van hen vrouwen die zorgen voor afhankelijke personen, kinderen en schoonmaaktaken. Dit aantal omvat niet alle schoonmakers en hulpen die zwart werkzaam zijn in huishoudens in Spanje.
Horeca zou deels onbemand zijn
De zoektocht naar de buitenlander is praktisch tevergeefs in Benidorm en omgeving. In de regio Valencia concentreert de hotelindustrie het hoogste percentage buitenlanders, 16,37%. Hetzelfde geldt voor Asturië, Cantabrië, Castilla y León of Galicië. Op de Canarische Eilanden bereikt het 40%.
Chaos in de wachtzaal van het gezondheidscentrum
Tot 70 patiënten kunnen in één ochtend door het gezondheidscentrum Navalmoral de la Mata in Cáceres gezien worden, maar vandaag zijn er geen artsen. De wachtkamer is een chaos. De coördinator van het centrum, de Venezolaanse arts José Alejandro Pinto, kwam niet op zijn werk. Noch vier andere landgenoten, noch de Boliviaanse arts, noch de twee Argentijnse artsen die in dat gezondheidscentrum consulteren. Ook in alle omliggende steden zou er geen zorg zijn zonder buitenlandse artsen. Er is een verslechtering gaande van de dienstverlening in de zorg door het gebrek aan professionals.
Landbouwvelden zijn leeg
Het percentage immigranten dat in de Spaanse campo werkzaam is, bereikt 23%. In sommige regio’s is dit cijfer zelfs nog hoger. Een van deze plekken is El Ejido en omgeving in de provincie Almeria. Hier is 70% van degenen die er werkzaam zijn in de ‘mar de plásticos’ buitenlands. De meerderheid komt uit Marokko, Roemenie en Senegal volgens gegevens van het Argos Observatorium van de Andalusische Dienst voor Arbeidsvoorziening. Dat wil zeggen: de kassen zouden op een hypothetische dag zonder immigranten bijna leeg blijven.
María Luisa González, minister van immigratie van de arbeiderscommissies, bevestigt dat de kassen tussen de 25.000 en 30.000 mensen in dienst hebben die min of meer illegaal zijn. “Ze zijn een essentiële pijler, maar ze worden niet op die manier gewaardeerd”, zegt González. Al die mensen verdienen minder dan het minimumloon en werken “eindeloze dagen en van maandag tot zaterdag en vaak ook op zon- en feestdagen” om onze fruit en groente te verzorgen en oogsten.
Geen vissers
Een derde van de zeelieden in de provincie Lugo komt van buiten Spanje. Een deel van de vissersvloot hier zou aan wal blijven als er een dag alle buitenlanders niet op hun werk zouden verschijnen. In een vissersboot met 15 of 13 man zijn vaak meer dan 10 van buitenlandse afkomst. Vroeger waren dat veel Kaapverdianen en tegenwoordig ook veel Indonesiërs.
Lees hier het hele artikel in El País waarin ook allerlei werknemers in de genoemde sectoren aan het woord komen voor een beter beeld van hun levens en hun belang voor de Spaanse economie en samenleving.