Volgens een onderzoek van consumententijdschrift Inforetail steeg in de eerste twee weken van de thuisquarantaine de verkoop van bier met liefst 77,65%, van wijn met 62,7% en van overige alcoholische dranken met 36,58%. Er werd in deze periode minder vaak, maar per keer meer boodschappen gedaan, waarmee gehoor werd gegeven aan het verzoek van de gezondheidszorgautoriteiten. In de laatste twee weken van maart werd er niet meer massaal gehamsterd in de supermarkten zoals dat gedaan werd in de dagen voordat de noodtoestand werd afgekondigd.
Bier met olijven en chips
De run op wc-papier maakte plaats voor een spectaculaire bijna verdubbeling van de verkoop van olijven en chips. Deze steeg in de laatste weken van maart met respectievelijk 93,82% en 87,13%. Ook troosten de Spanjaarden zich met chocola, ijs en ansjovis waarvan de verkoop steeg met respectievelijk 79,04%, 76,19% en 60%. De grootste verkoopstijging valt te beurt aan pakken meel, waarvan er liefst 196% meer werden verkocht in vergelijking met de weken ervoor. Met dit boodschappenlijstje lijken de Spanjaarden zich thuis te vermaken met hun zelf gecreëerde bar en patisserie. Maar, is er een psychologische verklaring voor dit veranderde consumptiegedrag?
Therapeutisch effect
Volgens Carmelo Vázquez, hoogleraar psychopathologie aan de Complutense Universiteit van Madrid gaat het hier om het feit dat mensen zichzelf in deze moeilijke tijden willen verwennen en belonen. Na de terroristische aanslagen in september 2001 in New York en in maart 2004 in Madrid, zijn er talrijke onderzoeken gedaan naar posttraumatische stress onder de New Yorkers en Madrilenen die deze rampen hadden meegemaakt. De huidige coronacrisis is in zekere zin met deze gebeurtenissen te vergelijken. Ondanks de breed gedeelde angst dat alles mis zal gaan, blijken mensen toch extreem veerkrachtig. Bij maar 7% van de onderzoeksgroep kwam een posttraumatische stressstoornis voor. Ook in deze coronacrisis zijn de nieuwsberichten die de mensen krijgen alarmerend, maar over het algemeen kan men daar heel goed mee omgaan. Het consumeren van bier en chips heeft in deze fase een therapeutisch effect. Het zorgt voor het vrijkomen van endorfinen in het lichaam, een stof die een geruststellend effect heeft en het geluksgevoel bevordert.
Beloning voor onvrijwillige opsluiting
Volgens psycholoog Olga Castanyer is het veranderde consumptiegedrag van de afgelopen weken te verklaren met de angst en onrust die mensen nu voelen. In stresssituaties vraagt het lichaam om suiker en vet. En als we onvrijwillig opgesloten zitten, zegt Castanyer, eisen onze hersenen daar een beloning voor zoals het eten van chocola of het drinken van bier. Mensen zijn gewend aan een bepaald dagritme en aan bepaalde rituelen die nu tijdelijk wegvallen. Mensen gaan daarom naar oplossingen zoeken om de gebruikelijke sociale gewoonten toch in stand te houden. Zoals het samen drinken van een wijntje met wat olijven of chips erbij.
Ook socioloog Josep Lobera van de Autonome Universiteit in Madrid geeft aan dat het drinken van alcohol of het consumeren van chocola helpt om de angstgevoelens te compenseren. Mensen zoeken volgens hem naar manieren om even uit de stressvolle situatie waar ze mee te maken hebben te kunnen ontsnappen. En dat lukt aardig met alcohol en chocola.