De Europarlementsleden hielden maandagavond een geheime stemming over de opheffing van de immuniteit van Carles Puigdemont, voormalig president van de Catalaanse deelregering Generalitat, en zijn twee ex-ministers Toni Comín en Clara Ponsatí.
De drie waren na het referendum naar België gevlucht. Bij de Europese verkiezingen van mei 2019 werden Puigdemont en Comín verkozen in het Europees Parlement. Na een maandenlange juridische strijd konden ze begin 2020 hun zetel innemen.
Op afstand
De uitslag van de stemming werd pas dinsdag bekend gemaakt omdat de leden van het Europees Parlement vanuit de lidstaten op afstand stemden. In het geval van Puigdemont stemden 400 leden voor opheffing van de immuniteit, 248 tegen en 45 onthoudingen, en in het geval van zowel Comín als Ponsatí stemden 404 voor, 247 tegen en 42 onthoudingen. De uitkomst betekent niet dat de drie politici niet langer lid van het Europees Parlement zijn of dat zij aan Spanje worden uitgeleverd, maar stelt wel de Spaanse en Belgische autoriteiten in staat de procedure van het Europees arrestatiebevel weer op gang te brengen.
Voor en tegen
Bezwaar tegen het verzoek om opheffing van de immuniteit dat rechter Pablo Llarena begin 2020 indiende, kwam onder andere vanuit de linkse fractie, waar de Groenen en Unidas Podemos deel van uitmaken. Voorstanders voor opheffing waren onder andere Izaskun Bilbao van de Baskische Nationalistische Partij (PNV), evenals de bondgenoten van Puigdemont in België, de Vlaamse nationalisten van de N-VA die net als Vox deel uitmaken van de conservatieve fractie.
Vertrouwen in de Spaanse rechtsstaat
‘Met dit besluit zegt het Europees Parlement nee tegen verzinsels en leugens van de Catalaanse onafhankelijkheid en bewijst het dat Europa een rechtsstaat is. Het Europees Parlement vertrouwt op de Spaanse rechtsstaat en zegt nu dat het aan ‘nationale rechtsstelsel’ is om mensen wel of niet te vervolgen.’
Geen verrassing
Ponsatí reageerde op de stemming door te zeggen dat de uitslag ‘haar vervult met hoop en kracht om de volgende strijd aan te gaan. Ik ben nog niet gevaccineerd, maar ik voel me vandaag ‘immuner’ dan gisteren’.
Het resultaat was geen verrassing voor Puigdemont, Comín en Ponsatí. Nadat het verzoek om hun immuniteit op te heffen was goedgekeurd door de Commissie juridische zaken met 15 stemmen voor, 8 tegen en 2 onthoudingen, wisten de Catalaanse pro-onafhankelijkheidspolitici met een rekensom al wat de uitslag in plenaire vergadering zou zijn. ‘We hebben nog nooit een strijd opgegeven, ook deze niet, maar kunnen wel rekenen’, aldus Puigdemont. De stemming in de commissie vond plaats onder voorzitterschap van de Spanjaard Adrián Vázquez, van Ciudadanos.
Vis in het water
Puigdemont, Comín en Ponsatí weten hun kaarten in het Europees Parlement, dat jarenlang het epicentrum van de internationalisering van dit proces was, zeer goed uit te spelen en voelen zich er als een vis in het water. De afgelopen weken hebben zij er flink gelobbyd om nog wat stemmen te winnen om te proberen om in de buurt te komen van de 353 stemmen die nodig zijn voor een absolute meerderheid.
Van Europees Parlement naar Europees Hof van Justitie
Nu verlaat de zaak in principe het Europees Parlement. Na deze stemming wordt theoretisch teruggekeerd naar het Europees aanhoudingsbevel en de uitlevering, maar de drie betrokkenen hebben reeds aangekondigd dat zij ertegen in beroep gaan bij het Europe3s Hof van Justitie in Luxemburg.
Puigdemont, Comín en Ponsatí blijven hoe dan ook lid van het Europees Parlement en de enige nieuwigheid is dat rechter Llarena het Europees arrestatiebevel opnieuw van kracht laat zijn voor de Belgische gerechtelijke autoriteiten. Puigdemont en Comín verblijven nog in België, Ponsatí zit in Schotland. Het staat nog niet vast of ze moeten vrezen voor gevangenisstraffen, omdat onduidelijk is of de Belgische en Schotse rechter zouden instemmen met een Spaans verzoek tot uitlevering.