Hoewel de belangstelling voor het binnenland en rustige gebieden in Spanje sinds het uitbreken van de corona-pandemie is toegenomen, houdt een belangrijke factor die verdere ontwikkeling tegen. Nog steeds is er sprake van een digitale kloof tussen drukbewoonde kustgebieden en deels verlaten regio’s in het binnenland. Al is deze kloof wel aanzienlijk verkleind de afgelopen jaren, houdt het gebrek aan goede internetverbindingen bedrijven en zelfstandigen tegen zich daar te vestigen.
Digitale kloof nog steeds groot
Een van de uitdagingen van het landelijke Spanje is de technologische ontkoppeling. In 2020 bereikte de snelle breedbanddekking slechts 63 procent van de bevolking in plattelandsgebieden, vergeleken met 88 procent in het land als geheel. Hoewel de digitale kloof de afgelopen jaren aanzienlijk is verkleind (in 2014 bereikte breedband 10 procent van de plattelandsgebieden, vergeleken met 58 procent wereldwijd), is het een oneerlijke ongelijkheid. El País schrijft dat het gaat om discriminatie van burgers die dezelfde belastingen betalen, maar niet dezelfde rechten hebben.
Bedrijven blijven weg
Het gebrek aan verbinding verhindert de oprichting van bedrijven en het gebruik van bepaalde gezondheids- en onderwijsdiensten. Ignacio Urquizu, een socioloog en socialistische burgemeester van Alcañiz in een van de meest ontvolkte Spaanse provincies Teruel, is zich terdege bewust van de schade die de segregatie heeft veroorzaakt voor meer dan drie miljoen burgers van plattelandsgebieden als gevolg van een gebrek aan technologische apparatuur. Volgens hem “is de verbinding van fundamenteel belang, vooral voor bedrijven en ondernemers.
In landelijke gebieden is de bestaande connectiviteit zo slecht dat het bedrijven niet toestaat btw te betalen”. Hij merkt op: “Als je een snelweg aanlegt, maak je het mensen makkelijker om te vertrekken, terwijl een glasvezelverbinding juist gunstig is voor de komst van bedrijven.”
Het landelijke Spanje kan niet op gelijke voet concurreren met de rest van het land of met andere landen. Alcañiz heeft bijvoorbeeld een technologiepark, TecnoPark MotorLand, maar de bedrijven hebben een zeer beperkte glasvezelverbinding. Desondanks zijn er bedrijven zoals MotoCrossCenter ontstaan, met meer dan 60 werknemers, hoewel “het rekencentrum verbindingen moet maken via het scherm”, betreurt de burgemeester.
Ongelijkmatige ontvolking
De ontvolking is zeer ongelijkmatig geweest. Urquizu legt uit in zijn recente boek Een ander beleid is mogelijk, dat Teruel in 1900 een grotere bevolking had dan Guipúzcoa, terwijl er nu meer dan 713.000 inwoners zijn in de Baskische provincie en slechts 134.000 in de Aragonese provincie. Deze demografische evolutie veroorzaakt onevenwichtigheden, zowel door het leegmaken van grote gebieden als door het overdimensioneren van steden.
Het onderzoek van de Bank of Spain, Access to services in rural Spain, geeft aan dat landelijke gebieden op de 15e plaats staan in de EU wat betreft digitale verbinding: “Een Spanjaard die in een landelijk gebied woont, heeft minder mogelijkheden om toegang te krijgen tot breedbandinternet dan iemand die in een stedelijk gebied woont, en dit verschil is iets groter in Spanje dan in de EU als geheel.”
‘Bijzondere sociale behoeften’
Het advies van de Economische en Sociale Raad over het ontwerp van de algemene telecommunicatiewet, ter omzetting van Richtlijn 2018/1972, beveelt aan: “Het ontwerp moet rekening houden met andere bevolkingsgroepen die waarschijnlijk zullen profiteren van het universele dienstaanbod (artikel 38), het criterium van een laag inkomen daargelaten, en uitdrukkelijk het criterium van “bijzondere sociale behoeften” van ouderen en mensen die in landelijke of geografisch geïsoleerde gebieden wonen, omvatten in overeenstemming met overweging 219 van de richtlijn”.
De deadline voor omzetting van deze richtlijn liep af op 21 december 2020. El País schrijft dat het is voor te stellen waar Spanje zou staan in dit opzicht zonder de Europese Unie.