Het grootste risico op watertekorten van heel Europa lopen de Andalusische steden Sevilla, Granada en Córdoba en de regio Murcia. Ondanks het feit dat 75% van het nationale grondgebied bedreigd wordt door woestijnvorming, kiest Spanje in zijn hydrologische plannen voor een waterbeheermodel waarin prioriteit wordt gegeven aan het gebruik van water voor intensief geïrrigeerde en geïndustrialiseerde gewassen. Die verbruiken samen 80% van het water.
Watertekort bedreigt 17% van inwoners van Europa
Op Europees niveau schat de organisatie dat 17% van de inwoners van het continent en 13% van het BBP tegen 2050 risico’s lopen als gevolg van grote tot extreme waterschaarste, tenzij regeringen en bedrijven actie ondernemen.
Een nieuw model van waterbeheer nodig
Uit de analyse van het WWF blijkt dat Europa nog meer vatbaar zal worden voor droogte en waterschaarste. Spanje zal samen met Griekenland een van de landen zijn met het grootste risico op waterstress. In het geval van Griekenland wordt verwacht dat in 2050 82% van zijn bevolking en zijn BBP afhankelijk kunnen zijn van gebieden met een hoog of extreem risico door gebrek aan water.
Om al deze redenen pleit WWF voor een verandering naar een nieuw model van waterbeheer in het land. Ook moet de vrag worden aangepast aan de hulpbronnen die beschikbaar zijn om water voor natuur en mensen te garanderen.
De natuurorganisatie schat dat 75% van het nationale grondgebied dreigt te worden verwoest door woestijnvorming. Het WWF hekelt daarom het feit dat Spanje in zijn hydrologische plannen heeft gekozen voor een waterbeheermodel dat prioriteit geeft intensief geïrrigeerde en geïndustrialiseerde gewassen die 80% van het water verbruiken.
“Suïcidaal” waterbeheer
WWF beschrijft dit waterbeheer als “suïcidaal” en voegt eraan toe dat de overexploitatie van water de nationale reservoirs opnieuw tot een historisch dieptepunt heeft gebracht. Daarnaast heeft de modernisering van irrigatie die sinds 2005 is uitgevoerd, geleid tot een vergroting van het geïrrigeerde oppervlak met 11%.
“De droogte in Europa en Spanje zou niemand moeten verbazen: waterrisicokaarten wijzen al lang op de vergroting van de waterschaarste in het hele continent. Klimaatvoorspellingen wijzen op een grotere frequentie en intensiteit van hittegolven en droogtes als gevolg van klimaatverandering. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om voldoende water voor de bevolking te garanderen”, zegt het hoofd van het WWF-waterprogramma in Spanje, Teresa Gil.
“Wat iedereen zou moeten shockeren, is dat overheden, administraties en bedrijven een oogje dichtknijpen voor deze terugkerende risico’s. Bovendien baseren ze hun planning en economie steeds meer op het toegenomen gebruik van water. Ze doen net alsof deze risico’s vanzelf verdwijnen, maar zonder krachtige maatregelen gaat niet gebeuren”, voegde zij eraan toe.
Illegale wateronttrekking is groot probleem
WWF wijst er ook op dat uit eigen onderzoek bleek dat in Spanje een enorm gebied wordt geïrrigeerd met illegaal gewonnen water in vier van de belangrijkste en overgeëxploiteerde watervoerende lagen in het land. Het gaat om een gebied vergelijkbaar met 1,5 keer de stad Madrid en een oppervlakte van meer dan 88.000 hectare. Die illegale wateronttrekking beïnvloedt op negatieve wijze de waardevolle natuurgebieden Daimiel, Doñana, Mar Menor en de rivieren gevoed door het Los Arenales reservoir.
Daarnaast zijn er naar schatting bijna een miljoen illegale waterputten, waardoor Spanje het land is met de grootste overexploitatie van water in Europa.
Ander productiemodel nodig
“Omleidingen en reservoirs zijn niet de oplossing voor schaarste. We hebben een ander productiemodel nodig. Eentje dat minder intensief is en met een nieuwe vorm van irrigatie die regengevoede gewassen ondersteunt als duurzamere optie. Ook moet meer worden geïnvesteerd in op de natuur gebaseerde oplossingen om de gezondheid van rivieren, wetlands en watervoerende lagen te verbeteren en ze beter bestand te maken tegen de effecten van klimaatverandering”, besluit zij.
Op Twitter zegt Juan Carlos del Olmo van het WWF dat Spanje is veroordeeld tot “hydrologische stress”. Volgens hem moet zwaar worden ingezet op het veranderen van type gewassen en het voorkomen van waterdiefstal.