Het einde van de nachtmerrie is nabij. De Cumbre Vieja-vulkaan die op 19 september begon met uitbarsten, vertoont op de 88e dag tekenen van uitputting. Dit werd woensdag bevestigd door de wetenschappers en technici van het vulkanische noodplan van de Canarische Eilanden (Pevolca). Zij zien “duidelijke tekenen” dat dit het begin van het einde is. Een definitieve conclusie hierover kan pas over tien dagen worden getrokken. Dan zou La Palma het best mogelijk kerstcadeau ontvangen dat er voor de bewoners is. Het einde van een verwoestend natuurfenomeen.
Woensdag had het team van Involcan voor het eerst toegang tot de belangrijkste kegels. Deze stootten tot maandag lava en as uit, maar zijn momenteel inactief. Het bezoek aan de ingewanden van de vulkaan is niet alleen een duidelijk voorbeeld dat de bevolking op La Palma weer rustig kan ademen, maar ook het bewijs van de “krachtige stop” die de Cumbre Vieja doormaakt. Dit zei de woordvoerder van Pevolca, María José Blanco. Hij wees er voorts op dat “de afwezigheid van waarneembare activiteit de uitputting van de vulkaan bevestigt”, hoewel “om te concluderen dat de uitbarsting is geëindigd, deze parameters nog tien dagen moeten aanhouden”.
Opleving van activiteit nog niet uitgesloten
Zoals hij ook opmerkte, “is een opleving van de activiteit en de uitstoot van materiaal niet uitgesloten” in deze periode. Iets soortgelijks gebeurde met de San Juan-vulkaan in 1949, die na vijf dagen slapen opnieuw een puls uitzond die La Palma in spanning hield voordat de vulkaan zich decennialang slapend hield.
Volgens het laatste rapport van de wetenschappelijke en technische commissie van het plan is er praktisch geen seismische activiteit meer en wat er nog is, is teruggebracht tot ‘achtergrondruis’. Er is geen uitstoot van lava meer en de stromen zijn allemaal gestopt. Bovendien is de fumarolische activiteit “punctueel en sporadisch”. De vervorming van de grond blijft stabiel en de uitstoot van zwaveldioxide door de uitbarstingspluim is sinds dinsdag 14 december “extreem laag”.
Voor het eerst in 88 dagen werd La Palma woensdagochtend in stilte wakker. “Als al deze parameters tien dagen lang zo laag blijven als nu, kunnen we dan zeggen dat de uitbarsting voorbij is”.
Op kerstavond
In deze periode tot aan kerstavond “zullen er nog steeds gassen worden geregistreerd die zullen afnemen naarmate de lava afkoelt.” De regionale directeur van IGN waarschuwde wel: “het einde van de uitbarsting zal niet het einde zijn van de noodsituatie.”
Beveiligingsperiode
Voordat de bewoners kunnen terugkeren naar hun woningen in de buurt van de tot stilstand gekomen lavastromen, geldt nog een beveiligingsperiode, waarin maatregelen worden gehandhaafd. Experts weten nog niet precies hoe lang het duurt voordat de lavatongen die het westen van La Palma bedekken, zijn afgekoeld. Op dit moment registreren de camera’s nog gebieden met temperaturen boven de 400 graden Celsius.
Uitbreiding steun
Donderdag kondigde de president van de regering, Pedro Sánchez, nieuwe steun aan voor de toeristen-, landbouw- en veeteeltsectoren op het eiland. Ook burgers die hun huis hebben verloren kunnen rekenen op financiële steun. De regering breidt de limiet uit van 30.000 naar 60.000 euro voor huisvestingssteun, trekt 17,7 miljoen euro uit voor bedrijven op het eiland en verhoogt het bedrag tot 30 miljoen voor onder meer boeren, veeboeren en de toeristische sector.