Dit is de conclusie van het onderzoek ‘Geografie van de kinderarmoede in Spanje’ dat de commissie tegen kinderarmoede van de Spaanse regering heeft gepubliceerd.
Het percentage kinderarmoede was in de afgelopen tien jaar weliswaar hoger in dunbevolkte gebieden dan in dichtbevolkte gebieden, maar de laatste jaren is er een tendens ontstaan dat de kinderarmoede ook in de stedelijke gebieden voorkomt. 29,6% van de arme kinderen woont in dunbevolkte gebieden tegenover 27,6% in dichtbevolkte gebieden.
Kinderarmoede en verstedelijking gaan hand in hand
Uit het onderzoek blijkt dat in 2020 50,5% van de kinderen en adolescenten die in armoede dreigden te vervallen, in dichtbevolkte gebieden woonden, terwijl de rest in dunbevolkte (26%) en tussenliggende (23,5%) gebieden woonde. Ook blijkt dat de intensiteit van de armoede toeneemt met de mate van verstedelijking. 15,1% van de kinderen in dichtbevolkte gebieden leerde in 2020 in armoede, 1,5% meer dan in dunbevolkte gebieden. Ernstige kinderarmoede kwam met 5,2% iets vaker voor dan in dichtbevolkte gebieden (4,2%).
Verschillen per stad
De meeste arme kinderen wonen in de grootstedelijke gebieden. Wat opvalt is de verschuiving naar de buitenwijken vanwege de grotere betaalbaarheid van de huizen, aldus het rapport. Dit is zichtbaar in Madrid, Barcelona, Valencia en Sevilla. In de provincie Málaga kampt de hoofdstad met het hoogste percentage kinderarmoede, maar ook de meer afgelegen gemeenten zoals Mijas en Fuengirola kennen hoge percentages van ongelijkheid. Sevilla en Malaga hebben relatief gezien de hoogste percentages kinderarmoede.
Meeste kinderen in armoede wonen in Madrid
Uit het verslag blijkt dat in het gebied rondom Madrid het grootste aantal kinderen en adolescenten in armoede leeft: ongeveer 230.000, 9% van het nationale totaal. De ongelijkheid in Madrid is groter, met ‘zeer achtergestelde gebieden, met veel kinderarmoede, tegenover juist zeer bevoorrechte gebieden met hoge inkomens’.
In Barcelona en omstreken bedraagt het aantal kinderen dat het risico loopt in armoede te vervallen 160.000. In en rondom de steden Valencia, Sevilla en Malaga zijn dat er ongeveer 60.000. In de steden is het ook nog eens moeilijker om veilige, bewoonbare en betaalbare huisvesting te vinden. Kwetsbare huishoudens in stedelijke gebieden geven gemiddeld 22% meer geld uit aan huisvesting dan huishoudens met dezelfde middelen op het platteland.
Problemen in dunbevolkte gebieden
In de minder bevolkte gebieden kampen de bewoners weer met andere moeilijkheden zoals het gebrek aan werkgelegenheid, demografische onevenwichtigheid, gebrek aan onderwijs, toegang tot basisdiensten en gebrek aan adequate infrastructuur.
Conclusie
De conclusie van het onderzoek is dat de omstandigheden binnen de leefomgeving van een huishouden kunnen bijdragen aan armoede en de gevolgen daarvan kunnen ‘verergeren, compenseren maar ook uitroeien’. Een positieve omgeving kan kinderen beschermen tegen de schadelijke gevolgen van armoede binnen het gezin, terwijl omgevingen waar het armoedepercentage al hoog ligt, de nadelige gevolgen kunnen versterken. Dat zien we gebeuren in achterstandswijken met slechte woningen -zonder minimale eisen voor bewoonbaarheid – waarin extreme armoede, sociale uitsluiting en gebrek aan kansen aan de orde van de dag zijn.
270 wijken
Volgens het verslag zijn er in Spanje ongeveer 270 van dit soort wijken. De oplossing voor dunbevolkte gebieden ligt in gelijke toegang tot kwaliteitsonderwijs en gezondheidsdiensten. In stedelijke gebieden moet het de toegang tot veilige huisvesting met goede levensomstandigheden en de verbetering van de stedelijke voorzieningen vergemakkelijken, benadrukt de commissie tegen de kinderarmoede.
Met Europese steun
De Europese kindergarantie vormt een kader in de strijd tegen de armoede en zowel het Europees Sociaal Fonds Plus als het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling kunnen middelen beschikbaar stellen. Regionale en lokale overheden moeten zorgen voor solide inkomensgarantiesystemen en gelijke toegang tot diensten.