24
De Spaanse onafhankelijke vakbond CSIF voerde het onderzoek uit onder 2.000 docenten die lesgeven op basis- en middelbare scholen verdeeld over alle autonome regio’s van Spanje. Het onderzoek gaat over pestgedrag binnen de schoolmuren.
- 75 procent van de ondervraagde docenten erkent dat zij weinig of geen gezag hebben over de leerlingen.
- Ruim een vierde van alle docenten geeft toe dat de sfeer op school niet aangenaam is en er onvoldoende discipline heerst.
- Meer dan de helft van de docenten zegt zelfs dat er sprake is van veel geweld in de klassen: Er wordt vaak gevochten, gescholden en getreiterd. Er is sprake van vandalisme van schooleigendommen, psychologisch pesten, racisme, bedreiging van leerlingen en hun familie – ook via sociale media – en gebrek aan respect voor docenten.
- Ruim 25 procent van de docenten zegt dat de band met de ouders van de leerlingen ‘erg slecht’, ‘niet goed’ of zelfs helemaal niet aanwezig is.
Gebrek aan gezag ontzettend zorgelijk
Voorzitter van de onderwijstak van de vakbond CSIF, Mario Gutiérrez, geeft aan dat deze situatie ontzettend zorgelijk is. ‘Het gedrag dat de kinderen nu laten zien, nemen ze straks mee in hun volwassen leven als deze situatie niet aangepakt wordt’. De voornaamste reden van dit gedrag is toch het gebrek aan gezag van de docenten. Docenten hebben te weinig gezag om leerlingen de klas uit te sturen. Ook hebben ze onvoldoende opleiding gehad om met dit pestgedrag om te kunnen gaan.’
Docenten niet gesteund
Docenten voelen zich niet beschermd of gesteund door de directie van de school. Enerzijds doordat directeuren een groot deel van hun tijd bezig zijn met de ouders van de leerlingen, anderzijds doordat de directie van de school haar best doet om excessen te verdoezelen zodat de school niet in een slecht daglicht komt te staan.
De ene docent krijgt een gum naar haar hoofd, vervolgens een bordenwisser, een stoel en zelfs een tafel. Een volgende docent wordt bij de keel gegrepen. Een andere docent wil in haar auto stappen die net helemaal bekrast is. Overdreven? Helaas niet. Dit gebeurt steeds vaker op Spaanse scholen. Veel docenten die dit overkomt slikken medicatie, hebben last van depressie en paniekaanvallen en hebben hulp nodig.
Hulp die ze in veel gevallen niet krijgen vanuit de overheid.
Verschillende autonome regio’s hebben pogingen ondernomen, maar lang niet voldoende om de situatie te verbeteren. De eerste stap om dit tegen te gaan is om te erkennen dat het probleem bestaat en het niet te verdoezelen.
Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Sport in Spanje heeft onvoldoende beleid ontwikkeld voor docenten. Docenten worden erkend als overheidsmedewerkers, net als politici of rechters. Gutiérrez zegt echter dat ‘het artikel waarin dit moet staan, nooit ontwikkeld is’.
Aandacht voor de gevolgen van pesten
Hulpdienst Defensor del Profesor, welke is opgericht door onderwijsvakbond ANPE waar leraren terecht kunnen voor advies bij geweld op school, geeft dezelfde uitkomsten weer. In hun rapport staat dat het aantal gevallen van agressie en bedreigingen van docenten door leerlingen verviervoudigd is. Op Instituto Ciudad de Jaén in Madrid heeft het zelfs geleid tot zelfmoord van een meisje dat regelmatig gepest werd. Vakbond CSIF heeft maatregelen genomen tegen deze ontwikkelingen, onder andere met het inrichten van een ruimte waar docenten terecht kunnen voor advies bij het voorkomen en omgaan met situaties van geweld op school.
Tijdschrift XL Semanal heeft een reportage gemaakt met portretten van docenten uit verschillende autonome regio’s van Spanje die met geweld te maken hebben gehad op school. In deze reportage vertellen zij hun verhaal.
Slecht voorbeeld doet volgen
De meeste pesterijen ontstaan vaak op de basisschool als de kinderen met acht of negen jaar een mobiele telefoon krijgen en daarmee toegang hebben tot de sociale media. Ze hebben geen idee hoe groot de impact is van het maken van een grapje op sociale media. Als kinderen hierin onvoldoende begeleid worden, gaat dit van kwaad tot erger.
WhatsApp-groepen een bedreiging
Ook WhatsApp-groepen van ouders vormen een bedreiging voor docenten. Er wordt geroddeld en ouders schakelen (soms op basis van geruchten) de inspectie in als ze niet tevreden zijn over een docent. Vaak gebeurt dat terwijl de docent niet eens weet dat ouders ontevreden zijn. Het gesprek wordt niet meer gevoerd tussen ouder en docent. Kinderen volgen het gedrag van hun ouders hierin. Want; als ouders geen respect meer hebben voor de docent, waarom zou hun kind zich dan wel respectvol moeten gedragen naar hun leraar?