Vandaag de dag lijkt de gevaarlijkste natuurlijke vijand voor walvisachtigen in het Middellandse Zeegebied het morbillivirus. Dit virus zorgt bij mensen voor de mazelen maar voor walvisachtigen kan dit virus dodelijk zijn. In de afgelopen 25 jaar hebben verschillende uitbraken van het morbillivirus gezorgd voor grootschalige epidemieën.
Zware epidemieën in de afgelopen 25 jaar
De zwaarste epidemie van het virus was in 1988 in de Atlantische oceaan bij de Verenigde Staten toen ongeveer de helft van alle dolfijnen overleed. Twee jaar na de grote uitbraak van 1988 werd bekend dat de dolfijnen aan het morbillivirus waren overleden. De dolfijnen vertoonden symptomen van een longontsteking, hersenontsteking en een beschadiging aan het immuunsysteem.
Onderzoekscoördinator Consuelo Rubio-Guerri laat weten dat het morbillivirus een van de dodelijkste virussen is voor walvisachtigen. “Bij wilde dieren is het heel moeilijk om een dergelijke ziekteverwekker onder controle te houden dus op dit moment zijn we niet bezig met het ontwikkelen van een vaccin, maar willen we eerst zoveel mogelijk te weten komen over het virus en hoe het zich ontwikkelt.” Samen met het Istituto Zooprofilattico Sperimentale in Sicilië en de Complutense Universiteit van Madrid is Fundación Oceanogràfic bezig met het onderzoeken van het virus.
Nieuwe variant virus in Middellandse Zee
Vorig jaar onderzocht Rubio-Guerri de dood van vijf dolfijnen voor de kust van Valencia. Hoewel het overlijden in eerste instantie werd afgedaan als toeval, bleken de dolfijnen later te zijn gestorven aan een nieuw type virus in de Middellandse Zee dat waarschijnlijk vanuit de Atlantische Oceaan afkomstig is. Dit nieuwe virus blijkt een nieuwe variant te zijn van het morbillivirus. Onlangs werd bekend dat zeven dolfijnen voor de kust van Sicilië zijn overleden aan hetzelfde type virus.
De wetenschappers die bij dit onderzoek samenwerken benadrukken ‘de noodzaak om verder te onderzoeken hoe het virus zich verspreid en de impact ervan te onderzoeken op andere dieren die leven in de Middellandse Zee.’
Epidemieën maken plaats voor individuele sterfgevallen
Het morbillivirus bij walsvissoorten werd voor het eerst als dusdanig beschreven in 1990. In dat jaar overleden nog eens zo’n duizend dolfijnen in het Middellandse Zeegebied en even later rond de honderd dolfijnen in de Golf van Mexico. Tussen 2007 en 2011 overleden ook enkele honderden dolfijnen in de Middellandse Zee. Na die tijd was er geen sprake meer van grote epidemieën maar wel regelmatig individuele gevallen van dolfijnen die waren overleden aan dit virus.
De wetenschappers tasten vooralsnog in het duister waarom dit nieuwe type virus niet opnieuw zorgt voor grote epidemieën. Desalniettemin is dit virus extreem gevaarlijk en in veel gevallen dodelijk voor walvisachtigen. Een mogelijkheid waar de onderzoekers rekening mee houden is dat veel dolfijnen in de Middellandse Zee al een bepaalde mate van immuniteit hebben opgebouwd tegen deze nieuwe variant van het morbillivirus.