Eva García Sempere, afgevaardigde van Unidos Podemos, ontving afgelopen augustus een brief van het Spaanse parlement. In die brief liet het Amerikaanse advocatenkantoor Sidley Austin LLP weten dat haar naam op de zogenaamde ‘zwarte lijsten van Monsanto’ stond. Dit schrijft de Spaanse krant El Diario.
Wat is Monsanto?
Monsanto was een Amerikaans multinationaal biotechnologisch bedrijf dat producten voor de landbouw produceerde. Het bedrijf was marktleider op het gebied van onder andere genetisch gemodificeerde zaden en herbicide glyfosaat. Dit is een chemisch bestrijdingsmiddel dat als onkruidverdelger wordt gebruikt voor grootschalige toepassing binnen de land- en tuinbouw. Volgens meerdere studies in de Verenigde Staten is dit middel kankerverwekkend. In juni 2018 werd Monsanto overgenomen door Bayer en verdween de merknaam Monsanto.
Informatie over 144 invloedrijke mensen in Spanje
Op die zwarte lijsten verzamelde Monsanto in 2016 en 2017 geheime informatie van bijna 1.500 mensen wereldwijd, waarvan 144 in Spanje, die mogelijk invloed zouden kunnen uitoefenen op een eventueel verbod op of goedkeuring van glyfosaat.
Een passage uit de brief die García Sempere ontving: “We schrijven u als wettelijk vertegenwoordiger van Bayer, het bedrijf dat Monsanto in 2018 heeft overgenomen. (…) Ons is gevraagd een onderzoek uit te voeren naar aanleiding van persberichten over het bestaan van zogenaamde stakeholderslijsten die zijn opgesteld als onderdeel van de Monsanto-campagne van 2016-2017 voor de verlenging van de licentie van glyfosaat. (…) We willen u informeren dat uw naam op een of meerdere lijsten wordt genoemd.”
Eva García Sempere reageert tegen Eldiario.es: “Ik was ontzettend verbaasd om dit te lezen. Ik heb namelijk altijd een duidelijk standpunt tegen glyfosaat ingenomen.” Ook Juantxo López Uralde (Unidas Podemos), en María Merello, (Equo Puerta Real), ontvingen samen met 141 andere politici, activisten en journalisten een brief van de nieuwe eigenaren van Monsanto.
Persoonlijke informatie als lobby voor wijzigen standpunt
Toen García Sempere haar beklag deed over de brief die ze had ontvangen, ontving ze vorige maand een nieuwe brief. Ondanks de belofte van het advocatenkantoor dat er geen persoonlijke informatie van haar bekend was, werd in deze tweede brief het tegendeel bewezen. De taken van de afgevaardigde werden omschreven (parlementslid dat zich bezighoudt met landbouw en milieu), haar vermeende niveau van invloed (gematigd) en over wie zij invloed zou kunnen uitoefenen (de minister van Landbouw). Het was duidelijk dat de informatie over García Sempere en over 143 anderen op de lijst stond om te gebruiken om invloed uit te oefenen op andere invloedrijke mensen over het gebruik van glyfosaat.
Spanje voorstander glysofaat
Vooralsnog is Spanje een bekend voorstander van het gebruik van glyfosaat binnen de land- en tuinbouwsector. In 2017 deed adviesbureau PricewaterhouseCoopers een onderzoek naar het effect voor Spanje van het verdwijnen van de licentie voor het gebruik van glyfosaat. Het niet opnieuw verlengen van de vergunning zou leiden tot een daling van het nationale product van Spanje met zo’n 2.124 miljoen euro. Daarmee zouden 4.969 banen verloren gaan.
Lobby voor behoud licentie
Zowel Eva García Sempere als Juantxo López Uralde ontvingen twee jaar geleden tientallen brieven van boeren met allemaal op elkaar lijkende teksten waarin de politici werd gevraagd hun standpunt over glyfosaat te wijzigen. García Sempere vertelt: “Het leek wel een soort massaal geregisseerde campagne. Walgelijk vind ik het; dat bedrijf zoekt uit welke mensen tegen het gebruik van glyfosaat zijn, hoe groot hun invloed is op andere belangrijke spelers binnen de sector en probeert ze dan op andere gedachten te brengen. Naast het feit dat dit ethisch gezien niet in orde is, blijft het ons verbazen hoe deze internationale bedrijven ongestraft informatie kunnen verzamelen om dit vervolgens voor eigen gewin.”
Duidelijk verband tussen glyfosaat en kanker
Er bestaan verschillende studies over glyfosaat, maar milieuorganisaties blijven de nadruk leggen op de relatie tussen het chemische bestrijdingsmiddel en kanker. Mutation Research publiceerde onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat de blootstelling aan herbicide glyfosaat zorgt voor een toename van 41 procent van de kans van het ontwikkelen van non-hodgkin-lymfoom (NHL). Ook de Wereldgezondheidsorganisatie neemt glyfosaat op als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen’.
Duizenden claims
In 2018 werd bekendgemaakt dat Monsanto werd overgenomen door Bayer na de toestemming van dertig verschillende autoriteiten. Milieugroeperingen noemen Monsanto het ‘meest gehate merk ter wereld’. Amerikaanse rechtbanken oordeelden dat het voormalige Monsanto een schadevergoeding moest betalen aan de kankerpatiënten die in aanraking waren gekomen met glyfosaat. Het bedrijf is veroordeeld tot het betalen van tientallen miljoenen dollars aan vonnissen. In de Verenigde Staten staan 42.700 eisers in de rij om een claim in te dienen tegen het voormalige Monsanto.
De farmaceutische groep Bayer, waarvan de aandelen de afgelopen maanden aanzienlijk zijn gedaald, is van plan om de komende periode 5 miljard euro te investeren in de ontwikkeling van onkruidverdelgers die geen glyfosaat bevatten.