Op het moment dat de economie stilligt door een pandemie zijn alle ogen ineens gericht op de lokale landbouw, zo stelde de Spaanse nieuwssite elsaltodiario.com afgelopen weekend in een artikel over de ‘pijnlijke situatie’ betreffende het huidige Andalusische landbouwmodel.
Pijnlijk vanwege het feit dat de landbouw al jaren te kampen heeft met oneerlijke prijzen voor de boeren, te weinig nieuwe generaties die het stokje overnemen, grote verschillen in salaris tussen mannen en vrouwen, schending van rechten van (migranten)arbeiders en de overexploitatie van watervoorraden. Dit zijn slechts enkele problemen die al een tijd spelen binnen de landbouwsector.
Tekortkomingen huidig landbouwmodel Andalusië
Ondanks de crisis heeft de landbouw in Andalusië niet stilgelegen. Omdat er niet gereisd mocht worden vanwege de noodtoestand hebben boeren – voor zover het kon – de sector draaiende gehouden om voedsel te kunnen blijven leveren aan supermarkten. Door de beperkte importmogelijkheden bleek hoe belangrijk deze lokale sector is in het dagelijkse leven.
De coronacrisis heeft een zware stempel gedrukt op een sector die 6,5 procent van de Andalusische economie representeert. Het nog verder blootleggen van de problemen waar de sector al mee kampte, heeft ervoor gezorgd dat de noodzaak nog hoger werd om over te gaan naar een nieuw agrarisch model in de Spaanse regio.
Boerenprotesten in Spanje
Vlak voordat het coronavirus Spanje bereikte, werden er in Spanje massale boerenprotesten gehouden. Boeren hebben te maken met oneerlijke prijzen en worden weggeconcurreerd door landen waar andere kwaliteitsnormen gelden waardoor zij voor minder geld dezelfde producten kunnen leveren. Veel van het voedsel dat in Andalusië wordt verbouwd is bestemd voor export naar andere regio’s en het buitenland.
Coronacrisis zorgt voor noodzaak nieuw landbouwmodel
De zogenaamde voedselsoevereiniteit wordt genoemd als nieuw landbouwmodel in Andalusië. Dit omvat het recht van het volk op voedingsmiddelen die passen bij de cultuur, voedingsmiddelen die toegankelijk, duurzaam en ecologisch geproduceerd worden en een systeem waarin het volk het recht heeft te beslissen over haar eigen voedingsmiddelen en productiesystemen.
De benodigdheden voor het creëren van een ecologisch verantwoord landbouwmodel zijn al aanwezig in Andalusië. Er zijn initiatieven van lokale groepen voor het herstellen van verlaten boomgaarden, voorstellen om de handel van eigen productie te bevorderen en er lopen onderzoeken voor het optimaliseren van waterverbruik en irrigatie. De plannen liggen er al, alleen de betrokkenheid van lokale overheden is nodig om dit nieuwe landbouwmodel op poten te kunnen zetten.
Nieuw model alleen levensvatbaar door samenwerking lokale instanties
In Andalusië bestaan er al netwerken, zoals Red Economía Social y Solidaria (REAS), die samen met andere lokale instellingen een kringloopeconomie binnen de regio promoten. Ook zijn er verenigingen die zich inzetten voor gelijke rechten voor vrouwen op het platteland en verenigingen die zich bezighouden met fatsoenlijke leef- en werkomstandigheden voor de seizoensarbeiders. Alleen door een sterke participatie van lokale bedrijven en initiatieven in samenwerking met overheden kan er een nieuw landbouwmodel ontstaan dat wel levensvatbaar is en waarbinnen boeren eerlijke prijzen krijgen voor hun producten.