De boodschap van de Spaanse staatssecretaris voor Energie en van het bedrijf Enagás is dat Spanje niet alleen geen problemen met de gasvoorziening zal hebben als gevolg van de oorlog in Oekraïne, maar dat die ‘voor de komende maanden gegarandeerd’ is. De herkomst van het ingevoerde aardgas en de reserves waarover het beschikt, dragen daartoe bij. Een positieve bijkomstigheid is dat de winter bijna voorbij is en het aardgasverbruik, voor bijvoorbeeld de verwarming, zal dalen.
Wat gebeurt er met de prijzen op de internationale markt?
Wel een punt van aandacht is de prijs die voor het gas moet worden betaald. De oorlog in Oekraïne kan andere landen, die afhankelijker zijn van Moskou dan Spanje is, op zoek laten gaan naar andere leveranciers. Hierdoor stijgen de prijzen op de internationale markt. Voorlopig blijft het Russische gas echter door Europa stromen en zal de toevoer niet worden getroffen door de economische sancties die de EU aan het regime van Poetin heeft opgelegd.
Franse gaspijpleiding vormt probleem
Enagás heeft donderdag al een verklaring afgelegd om uit te sluiten dat de oorlog in Oekraïne zal leiden tot een tekort aan aardgas. De positie van Oekraïne als een van de belangrijkste EU-landen die vloeibaar aardgas omzetten in gas, wordt juist opnieuw versterkt. Het probleem ligt in het feit dat de gaspijpleiding met Frankrijk niet voldoende capaciteit heeft om andere Europese landen te bevoorraden.
Twee keer de minimum veiligheidsreserve
Momenteel bedragen de aardgasreserves 58,9% van de capaciteit van de drie ondergrondse opslaginstallaties in Spanje – in Guadalajara, Huesca en aan de kust van de provincie Biskaje. Hoewel het cijfer onnauwkeurig is, zouden deze reserves in de buurt kunnen komen van het equivalent van 40 dagen verbruik of verkoop. Dat is het dubbele van de minimale veiligheidsvoorraad die is vastgesteld door de Corporación de Reserves Estratégicos de Productos Petícolas (CORES). Dit percentage ligt in Spanje hoger dan in andere Europese landen zoals bijvoorbeeld Italië, waar de 40% of 45% niet wordt gehaald.
Meerdere leveranciers
De Spaanse regering is momenteel niet bang dat deze reserves opraken als de oorlog in Oekraïne langer aanhoudt. Russisch gas vertegenwoordigt slechts 5% van de invoer. Volgens Cores importeerde Spanje in 2021 37.027 GWh uit Rusland, minder dan de helft van de invoer uit andere Europese landen. Dat is slechts een vijfde van de 177.990 GWh die afkomstig was uit Algerije, Spanjes belangrijkste leverancier.
Ook de invoer van aardgas uit Nigeria en de Verenigde Staten was groter dan die uit Rusland, en daarnaast werd er ook aardgas uit Noorwegen, Peru en Trinidad en Tobago ingevoerd. In al deze gevallen wordt het gas vloeibaar gemaakt, waardoor het veel minder ruimte inneemt, en in schepen overgebracht naar zes Spaanse havens, waar het in een speciale installatie weer in gasvormige toestand wordt gebracht. Dat zijn de havens van Barcelona, Sagunto, Cartagena, Huelva, Bilbao en Ferrol. Tussen februari en maart is Spanje verzekerd van de komst van 56 schepen, dat kan nog met vier schepen – die worden geveild0 worden uitgebreid. De aankomst van schepen met vloeibaar aardgas in Spaanse havens werkt met een systeem van slots dat vergelijkbaar is met het systeem dat op luchthavens met vliegtuigen bestaat.
De maatschappijen moeten toestemming vragen om aan te meren en zo heeft Enagás de komst gepland van 27 schepen deze maand – waarvan er al 23 zijn aangekomen – en nog eens 29 in maart, naast de andere vier die volgende week na de veiling kunnen worden toegevoegd. In al deze gevallen zijn het de gashandelsondernemingen die de aankopen en transfers vanuit de landen van herkomst verrichten, terwijl Enagás garant staat voor de infrastructuur.
Voorziening voor onverwachte gebeurtenissen
Naast al deze bewegingen die bijdragen tot de vorming van de nationale aardgasreserve, is er nog een andere manier van bevoorrading die inspeelt op criteria zoals het weer en mogelijke ongunstige gebeurtenissen, en die indien nodig wijzigingen toelaat. Dit is het winteractieplan voor het gassysteem, dat uitgaat van de gewone bevoorrading en daar bovenop een overschot garandeert. De laatste keer dat reserves vrijkwamen was tijdens de storm Filomena in 2021. Maar ook nu, een paar dagen nadat Rusland Oekraïne heeft aangevallen, verzekert het Ministerie van Ecologische Transitie dat dit niet nodig is geweest.