Dit Plan Nacional Hydraulico vormt volgens organisatoren van het protest, waaronder milieuactivisten en inwoners van de Ebro-delta een ernstige bedreiging voor het natuurgebied dat van groot internationaal belang is vanwege de vele plantensoorten en met name vogels die hier nestelen en overwinteren. De delta werd in 1983 tot nationaal park bestempeld. Desondanks is de Ebro al decennialang onderhevig aan politiek gesteggel en grote bezorgdheid van milieugroeperingen en inwoners.
Water naar droge Spaanse gebieden
De Ebro is met 930 kilometer de op twee na langste rivier die uitmondt in de Middellandse Zee. De rivier stroomt door negen autonome Spaanse regio’s en de nationale overheid probeert al jaren het gebruik van het water uit de Ebro legaal vast te leggen. Het bovengenoemde plan is daar een belangrijke stap in. Het voorziet in de bouw van 120 dammen waarmee water omgeleid kan worden naar de veel drogere regio’s in het zuidelijker gelegen Valencia, Murcia en het Andalusische Almería. Op verschillende plekken is men al begonnen aan de bouw.
Bedreiging biodiversiteit
Volgens de activisten betekent het plan van de overheid een grote bedreiging voor de biodiversiteit in het gebied. Het werd opgesteld zonder het Platform ter verdediging van de Ebro-delta (PDE) te raadplegen. De overheid richt haar pijlen vooral op de Ebro omdat de twee andere grote rivieren in de noordelijke helft van Spanje, de Tajo en de Duero ook door Portugal stromen en zodoende onderhevig zijn aan Europese regelgeving.
Sociale bedreiging
In Catalonië beschouwt men het Plan Nacional Hydraulico als nieuw punt van geschil tussen de centrale regering in Madrid en de separatistische overheid in de regio. De nieuwbakken regionale premier Puigdemont omschreef het plan als ‘sociale bedreiging’ voor zijn regio en stelde dat het project in een onafhankelijk Catalonië niet mogelijk was geweest. Dan zou de Ebro namelijk door twee verschillende Europese landen stromen.
Symbolisch
Vanuit de regionale regering was er geen protest toen de nationale overheid in het begin van deze eeuw eveneens probeerde het Ebro-water deels te gebruiken of zelfs via waterbanken te verkopen aan andere gebieden. Nu met het toegenomen nationalisme in Catalonië lijkt het onderwerp een erg belangrijk punt te worden in de strijd om meer macht terug te winnen op de autoriteiten in Madrid. De Ebro-delta kan zo symbolisch worden voor het conflict tussen de staat en de eigenwijze regio omdat het in de ogen van vele inwoners de ‘rode lijn’ betreft. Het laatste wat de Catalanen zullen accepteren is een Spaanse regering die hen vertelt wat te doen met de Ebro en dat het water door Madrid wordt weggegeven aan de rest van het land.
Europarlementariërs op bezoek
De dag na de demonstratie in de grootste plaats die in de delta ligt, kwamen er enkele Europarlementariërs het gebied bezoeken. Dat betekent dat op Europees niveau de kritiek op het plan serieus wordt genomen. Een belangrijk punt van kritiek is dan ook dat de Spaanse overheid de belangen van boeren en ontwikkelaars langs de oevers van de rivier boven die van het milieu stelt.
Onzin
Het Spaanse ministerie van Landbouw stelt in een verklaring over het Plan Nacional Hydrolico dat het onzin is dat het plan slecht zou zijn voor de regio: ‘Spaanse rivieren zullen betere opslagvoorwaarden hebben en deze dragen op hun beurt bij aan de bescherming van ecosystemen en de kwaliteit van leven van de inwoners in de buurt.
Rijst-, groente- en fruit-leverancier
Een gebied van 32.000 hectare in de Ebro-delta is nationaal park. Na het nationale park El Coto Doñana in het westen van Andalusië vormt deze delta de belangrijkste natuurlijke waterhabitat in Spanje. Naast dat het een belangrijk natuurgebied is, levert het ook veel voedsel zoals met name rijst (50%) en groente en fruit (25%) aan het omliggende gebied. De sedimenten die in de delta terechtkomen beschermen de wetlands tegen het zout van het zeewater. Echter die aanvoer van sedimenten is de laatste jaren met 90 procent afgenomen door de ontwikkelingen langs de oevers van de rivier, door irrigatie en dammen.
Naar verwachting zal de komende vijftig jaar ruim de helft van de delta verloren gaan. Iets minder dan de helft van het oppervlak van het gebied ligt 50 centimeter boven de zeespiegel. Die stijgt met 1,5 milimeter per jaar en de delta zakt door afzetting van erosie in met 1 tot 8 milimeter per jaar. Dat vormt op zichzelf al een grote bedreiging, nog afgezien van de bedreiging die ontstaat als de omstreden waterbouwkundige ingrepen die het plan voorziet uitgevoerd zullen worden.