In buitengewone omstandigheden worden ERTE-regelingen getroffen om werknemers tegen definitief ontslag te beschermen en zo de werkgelegenheid in het land te ondersteunen. Nu de crisis echter zo lang voortduurt is het de vraag of deze regeling uiteindelijk effectief zal zijn, namelijk dat de werknemers voor wie de regeling is getroffen ook daadwerkelijk weer kunnen terugkeren bij hun werkgever.
Geen ERTE’s meer maar reorganisaties
Op het hoogtepunt van de crisis werd voor 3,4 miljoen mensen in Spanje een tijdelijke werkloosheidsregeling getroffen, nu is dat nog het geval voor zo’n 750 duizend mensen. Inmiddels zijn in Spanje in totaal 3,8 miljoen mensen werkloos, dat zijn er 600 duizend meer dan in maart, vóór aanvang van de coronapandemie. Volgens Óscar Arce, directeur economie en statistiek van de Banco de España, zijn de tijdelijke werkloosheidsregelingen na tien maanden niet meer effectief en zijn reorganisaties bij bedrijven en sectoren noodzakelijk.
Focus op levensvatbare bedrijven
Toen na de eerste coronagolf de economie langzaam op gang kwam, nam het aantal ERTE’s aanzienlijk af, maar op het moment dat de tweede coronagolf zich aandiende en de overheid de ERTE’s voor de tweede keer verlengde, nam het aantal regelingen opnieuw toe. Zolang bedrijven niet in financiële problemen komen dankzij de overheidssteun zijn deze regelingen effectief, maar nu veel bedrijven door de aanhoudende pandemie alsnog in liquiditeitsproblemen komen, moet de prioriteit uitgaan naar de bedrijven die het weliswaar moeilijk hebben, maar nog wel te redden zijn.
Omscholing
Een consequentie daarvan is dat een aantal ERTE-regelingen zal worden omgezet in een definitieve ontslagregeling ERE, of in sommige gevallen zelfs in het faillissement van het bedrijf. Om te voorkomen dat een groot aantal werknemers hiermee langdurige werkloosheid te wachten staat, pleit Arce ervoor om werknemers de mogelijkheid te bieden en te stimuleren tot omscholing.
De Banco de España voorziet dat het werkloosheidscijfer in Spanje nog zeker tot 2022 hoog zal zijn. Zolang de gezondheidscrisis onvoorspelbaar blijft, is het volgens Arce moeilijk om vooruit te kijken en kan op basis van het korte economische herstel in juni geen uitspraak worden gedaan over de toekomst.
350.000 banen weg in horeca
Covid-19 heeft tot dusver 30 procent van de werkgelegenheid binnen de Spaanse horecasector verwoest. Volgens cijfers van de horecasector zelf gaat het om een verlies van 350 duizend banen sinds maart en het faillissement van 65 duizend ondernemingen. Van de in totaal 600 duizend mensen voor wie in oktober een ERTE-regeling is getroffen, zijn dat er zo’n 200 duizend voor werknemers in de horeca. Inmiddels is het totaal van 600 duizend alweer aanzienlijk opgelopen door de recent opgelegde restricties en vroege sluiting van de horeca.
Betere ondersteuning bij faillissementsproces
Juist in het licht van de situatie waarin de horecasector verkeert, vindt de Spaanse Bank dat de overheidshulp nu in eerste instantie gericht moet zijn op het redden van nog levensvatbare bedrijven en het bieden van mogelijkheden tot omscholing voor de groep kwetsbaarste werknemers met geen of weinig genoten opleiding.
Voor de bedrijven die niet meer levensvatbaar zijn, vindt Arce dat de overheid steun moet bieden in het faillissementsproces en ervoor moet zorgen dat dit voor de betreffende ondernemers op een voor hen zo gunstig mogelijke manier verloopt, omdat de huidige faillissementsprocedures buitengewoon zwaar zijn voor kleine ondernemers en zelfstandigen.