Ook als het meerbedrag op je rekening bestaat uit (delen van) voorgaande salarissen die op zichzelf de waarde van het minimumloon niet overschrijden. Dat heeft de Centrale Economisch-Administratieve Rechtbank (TEAC) nu verduidelijkt naar aanleiding van een zaak aangespannen door een gepensioneerde. Hij stelde dat hij het resterende tegoed op zijn lopende rekening nodig had om zijn elektriciteitsrekening te betalen die elke twee maanden van zijn rekening wordt afgeschreven.
Volgens de Spaanse wetgeving bedraagt het minimumloon (SMI) 1.000 euro bruto per maand, verdeeld over 14 betalingen per jaar (14.000 bruto per jaar). Dat bedrag zou dus afgeschermd moeten zijn van mogelijke officiële embargo’s van overheidsadministraties zoals de belastingdienst of de Seguridad Social. Dat betekent in theorie dat mensen die geld schuldig zijn aan de belastingdienst en die een inkomen hebben dat het minimumloon niet overschrijdt dat inkomen volledig kunnen behouden.
Bescherming alleen van kracht op laatste maandinkomen
Desondanks heeft de TEAC bepaald dat de bescherming alleen van kracht is op het laatst ontvangen maandinkomen. Dat betekent dat de belastingdienst een embargo kan heffen op al het opgespaarde geld dat één minimum maandinkomen (1.000 euro) overschrijdt, ondanks dat het afkomstig is uit een maandelijks inkomen dat gelijk is aan of minder dan de SMI van voorgaande maanden.
De controverse kwam voort uit de interpretatie van artikel 607.1 van de Wet op de Burgerlijke Rechtsvordering (LEC). Hier staat dat het “salaris, inkomen, pensioen, bezoldiging of het equivalent daarvan, dat gelijk is aan of lager is dan het SMI als niet beslagbaar wordt beschouwd”. Vanaf dat bedrag kan de overheidsadministratie beslag leggen (embargar) op de rekening van de schuldenaar zelf of direct aan de bron (bij de uitbetaler, bijvoorbeeld het pensioenfonds of het bedrijf waar de debiteur werkzaam is).
Gelet op de door de gepensioneerde belastingbetaler aangevoerde bewering in hoger beroep dat de op zijn lopende rekening opgebouwde bedragen afkomstig waren van pensioenen waarop het wettelijke embargo reeds was toegepast en die volgens hem niet als spaargeld konden worden aangemerkt, oordeelde de TEAC dat, “alleen het laatste bedrag dat op de rekening is gestort als salaris, loon of pensioen kan worden berekend”.
De rechtbank voegde hieraan toe dat “het op de datum van het embargo beschikbare saldo op de lopende rekening van de gepensioneerde met aftrek van het bedrag van de laatste pensioenbetaling volledig onder het embargo valt, ongeacht of het voortkomt uit de betaling van eerdere pensioenen.”
De TEAC bekrachtigde dezelfde interpretatie eveneens in een andere recente resolutie. Hier ging het eveneens om een gepensioneerde die een maandelijks pensioen van 721,18 euro ontving en die 879,27 euro op zijn lopende rekening had verzameld. De belastingdienst legde beslag op het saldo dat de laatste loonsom overschreed.
“Belastingdienst houdt geen rekening met niet beslagbaar inkomen”
Juristen geven toe in de krant Expansion dat het tot nu toe gebruikelijk is dat de Spaanse belastingdienst beslag legt op het saldo van een debiteur-belastingplichtige zonder te onderscheiden of het gaat om een niet beslagbaar inkomen. Normaal gesproken is het in die gevallen voldoende om een beroep op vervangende bron in te dienen, waaruit blijikt dat het bedrag van het salaris oninbaar is (of dat het al was onderworpen aan een embargo aan de bron tot de wettelijke limiet). Dan betaalde de overheidsadministratie het onterecht geïnde bedrag terug.
Vrije hand om bankrekening debiteur leeg te halen
José María Salcedo, partner van het door Expansion geconsulteerde advocatenkantoor licht toe: “Dit zou kunnen veranderen, rekening houdend met de recente resoluties van de TEAC, die bepalen dat bij limieten op het embargo geen rekening wordt gehouden met het saldo dat op de rekening wordt gestort en dat niet wordt verbruikt tijdens de maand waarin het is uitbetaald”.
Salcedo vervolgt: “Deze interpretatie geeft de belastingdienst of andere overheidsadministratie de vrije hand om de bankrekening van de belastingbetaler leeg te maken, ondanks het feit dat er alleen een salaris op wordt gestort dat feitelijk niet beslagbaar is.”
“Zeer gevaarlijke interpretatie”
Salcedo concludeert dat het TEAC-criterium “een zeer gevaarlijke interpretatie voor belastingbetalers” is. Het stelt de belastingdienst namelijk in staat beslag te leggen op alle inkomsten die na een maand niet zijn uitgegeven “zonder een minimale mogelijkheid om te sparen in het geval van onvoorziene gebeurtenissen”. Dat is met name schadelijk voor belastingbetalers met een laag inkomen.
Bekijk ook: Ook Spaanse belastingdienst verplettert burgers