Een aantal tekeningen is zelfs zo oud, dat het nog maar de vraag is of ze door de moderne mens gemaakt zijn. Sommige wetenschappers denken dat ze gemaakt zijn door Neanderthalers, maar anderen hebben hier nog hun twijfels bij.
Wetenschappers hebben de schilderingen, die ontdekt werden aan het eind van de negentiende eeuw, onderzocht en geconstateerd dat een ervan ten minste 40.800 jaar oud is.
Daarmee is de schildering vijftienduizend jaar ouder dan gedacht en ouder dan de grottekeningen in de Chauvet-grot in Frankrijk, die voorheen als oudste te boek stonden.
Ouderdom
Het onderzoek naar de ouderdom van de schilderingen werd uitgevoerd door het verval van uraniumatomen te meten en niet door de traditionele koolstofdatering toe te passen. De resultaten van het onderzoek verschenen donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
Een grotschildering is volgens een van onderzoekers ‘een van de meest uitgelezen voorbeelden van symbolisch gedrag van mensen’. “En dat, juist dat maakt ons menselijk”, aldus Joao Zilhao, antropoloog aan de Universiteit van Barcelona.
De oudste schildering is een rode bol in een grot die El Castello wordt genoemd. In een andere grot werden ongeveer 25 schilderingen onderzocht. Die waren allemaal minstens 37.300 jaar oud.
De ouderdom van de grotschilderingen is van groot belang. Ze stammen uit de tijd dat de moderne mens voor het eerst van Afrika naar Europa trok.
Neanderthalers
Volgens de onderzoekers zijn de schilderingen mogelijk van deze moderne mens die zijn nieuwe grot versierde. Ze kunnen echter ook het werk zijn van Neanderthalers, de bonkige, sterke jagers die 250 duizend tot 35 duizend jaar geleden in Europa en het westen van Azië leefden. Zij werden ongeveer 41 tot 45 duizend jaar geleden door de moderne mens verdreven.
“Er bestaat een grote kans dat uit deze resultaten kan worden afgeleid dat de schilderingen door Neanderthalers zijn gemaakt”, aldus Zilhao.
“Maar ik zeg niet dat we het hiermee bewezen hebben, want dat kunnen we niet.” Volgens Zilhao hebben Neanderthalers hun werktuigen en hun lichamen versierd. Het is dan ook niet ondenkbaar dat ze ook grottekeningen hebben gemaakt.
Er is in de wetenschappelijke gemeenschap echter discussie over Neanderthalers. Sommige antropologen stellen dat Zilhao een minderheid van wetenschappers vertegenwoordigt die menen dat Neanderthalers complexere vaardigheden bezaten.
Geen bewijzen
“Er zijn geen fossielen of heldere bewijzen van schilderijen die in verband worden gebracht met de werktuigen van de Neanderthalers, dus een dergelijk bewijs zou verrassend zijn”, zei Eric Delson, paleoantropoloog van het American Museum of Natural History in New York.
Een andere wetenschapper meent dat het waarschijnlijker is dat de schilderingen het werk zijn van de moderne mens. “De mensen die naar Europa kwamen leken erg op ons. Ze maakten kunst en gebruikten symbolen. Ze leken niet op Fred Flintstone en Barney Rubble”, aldus John Shea van de Stony Brooks Universiteit in New York.