Vooralsnog is Bankia de eerste bank die gehoor geeft aan het verzoek dat de Europese Centrale Bank (ECB) deed aan alle commerciële banken in de EU om een negatieve rente op spaargeld in te voeren. Bankia doet dit nu alleen nog voor haar private banking klanten.
Andere Spaanse banken hebben nog niet besloten hoe zij met het beleid van de ECB om zullen gaan. Het grootste vraagstuk daarbij betreft de particuliere klant. Wanneer en voor welke klantengroep zullen zij de negatieve spaarrente door gaan voeren? In eerste instantie zullen zakelijke klanten ermee te maken krijgen, maar vroeg of laat zullen ook particuliere klanten hier de gevolgen van ondervinden.
Verhoging bankkosten en aanpassing voorwaarden
Tot dusver hebben de Spaanse banken alleen nog laten weten dat zij voor 2020 een verhoging van de algemene bankkosten zullen doorvoeren. Op Banco Santander en BBVA na, brachten banken tot nu toe geen kosten in rekening voor het hebben van een bankrekening, op voorwaarde dat daarop periodiek geld wordt overgemaakt.
Om ervoor te zorgen dat klanten kosteloos over een bankrekening kunnen blijven beschikken, hebben zij hun voorwaardes aangepast. Dat komt erop neer dat alleen de klanten die naast hun bankrekening geen andere producten bij de betreffende bank afnemen, voor hun rekening gaan betalen. Banco Santander gaat maandelijks 9 euro in rekening brengen voor een lopende rekening, BBVA gaat de algemene bankkosten verhogen van 60 naar 100 euro per jaar en Bankia gaat klanten verplichten een verzekering af te sluiten, twee keer per maand een creditcard transactie te verrichten en een bedrag van minimaal 30 duizend euro spaargeld op een rekening te hebben.
Gevolgenanalyse
Voordat ook de negatieve spaarrente in praktijk wordt gebracht hebben Santander, BBVA en Bankia een analyse gemaakt van de gevolgen hiervan in de praktijk. Ze realiseren zich terdege dat het hier om een ongebruikelijk maatregel gaat die voor een grote meerderheid van de Spanjaarden gevolgen zal hebben. Momenteel beschikken de Spaanse banken samen over een recordbedrag aan particulier geld, namelijk meer dan 822 miljard euro.
Om te voorkomen dat klanten massaal hun geld van de bank halen, zijn de Spaanse banken overeengekomen om de negatieve spaarrente allemaal tegelijk en op dezelfde wijze door te voeren. Zouden ze dit niet doen, dan riskeren ze een kapitaalvlucht van de bank met de hoogste rente naar de bank met de laagste rente.
Mogelijk besluiten veel klanten hun geld van de bank te halen om thuis te bewaren. Banken zien in dat dit een reëel risico is, maar zijn tegelijkertijd niet bang voor de gevolgen omdat ze over voldoende liquiditeit beschikken om dit op te vangen.
Tot dusver is er nog geen sprake van negatieve rente, maar hebben de banken de rente wel steeds verder verlaagd. Er was een tijd dat deze meer dan 5% was, nu is dat in een aantal gevallen al 0%. Zeker is dat het particulier vermogen op spaarrekeningen in de komende jaren aan koopkracht zal inboeten.