Dit zorgwekkende cijfer blijkt uit meerdere onderzoeken. In het onderzoek van World Order wordt uitgelegd dat dit Spaanse percentage zich vaak vertaalt ‘in lage lonen en slechtere arbeidsomstandigheden voor de werknemers’. Dit leidt vaak weer tot demotivatie op het werk, tot ontevredenheid over de baan. Ook blijkt dat vrouwen vaker overgekwalificeerd zijn dan mannen.
In 2022 bedroeg het percentage overgekwalificeerde werknemers in de EU als geheel 22,2%, met 21,4% voor mannen en 22,9% voor vrouwen. Na Spanje, met een percentage van 35,9%, volgen Griekenland (32,4%), Cyprus (31,8%) en Ierland (28,5%). De landen waar het opleidingsniveau het beste aansluit bij de baan zijn Luxemburg (6,8% mismatch), Zweden (13,6%) en Denemarken (14,3%).
Vrouwen versus mannen
In 19 van de 27 EU-lidstaten hebben vrouwen een hoger percentage overkwalificatie dan mannen. De grootste verschillen zijn er in Malta (11 procent), Cyprus (8 procent), Italië en Slowakije (beide ongeveer 7 procent).
Aan de andere kant hebben mannen in 8 landen een hoger percentage overkwalificaties, een situatie die vooral opvalt in de Baltische staten: Litouwen (5 punten), Estland en Letland (beide met ongeveer 4 punten). In Spanje is de genderkloof volgens gegevens van Eurostat voor 2022 teruggebracht tot 1,9%, daarmee is Spanje een van de landen met de kleinste genderkloof.
Hoog percentage universitair geschoolden in Spanje
Uit een onderzoek van Funcas, de denktank van de bancaire stichtingen onder voorzitterschap van Isidre Fainé, blijkt dat Spanje een van de landen is met het hoogste percentage universitair geschoolden in de beroepsbevolking. Het onderzoek (De overgang van universiteit naar werk en het fenomeen van overkwalificatie in Spanje, 2021) wijst erop dat iets meer dan een derde van de afgestudeerden zichzelf als overgekwalificeerd beschouwt in hun eerste baan, terwijl dit vijf jaar later daalt tot een op de vijf.
Afgestudeerden in de gezondheidswetenschappen zijn het minst slecht opgeleid, terwijl in de kunsten en geesteswetenschappen 33% van de afgestudeerden overgekwalificeerd is in hun werk. Zeventig procent van deze werknemers kreeg minder dan 1.500 euro per maand betaald (gegevens van 2021).
Het Funcas-onderzoek vermeldt ook dat overkwalificatie vaker voorkomt in kleine bedrijven, met maximaal tien werknemers, waar een op de drie onder deze situatie lijdt; dan in grote bedrijven, met meer dan 250 werknemers, waar het percentage daalt tot 18%.